‘We schuiven langzaam de goede kant op’

Je bent ceo van Van Werven Infra & Recycling, een functie die je combineert met die van voorzitter bij BRBS Recycling. Waarom maak je daar tijd voor vrij?

“Enerzijds biedt het netwerk rond zo’n brancheorganisatie voordelen, bijvoorbeeld door de contacten die je met de overheid op doet. Anderzijds kan ik mijn meer dan veertig jaar lange ervaring inzetten om de branche een stapje verder te helpen in de richting van verdere professionalisering. Naar mijn idee bevinden wij ons als recyclers nog altijd in de puberteit. Het is nog lang geen volwassen markt en er moet toch heel wat gebeuren voordat we dat punt bereiken. Ik probeer daar mijn steentje aan bij te dragen.”

Wat is BRBS Recycling voor een brancheorganisatie?

“Wij komen op voor de belangen van recyclingbedrijven die actief zijn in het sorteren van bedrijfsafval, bouw- en sloopafval en het omzetten van afvalstromen in een secundaire grondstof.”

Hoe staat de vereniging ervoor?

“De vereniging kent een lange historie; zij bestaat inmiddels 43 jaar. BRBS Recycling is gezond met een groot aantal leden – we zitten nu op zestig – die door heel Nederland zijn verspreid. Samen dekken zij een belangrijk deel van de markt af.”

Kunnen zowel recyclers van zowel batterijen als van kunststoffen of asfalt bij jullie lid worden?

“Ja, in principe kan iedereen zich bij ons aansluiten die een secundaire grondstof van een afvalstroom maakt. In de recyclingindustrie zijn er wel verschillende brancheorganisaties met elk hun eigen specialisme. Er zijn verenigingen voor metalen, papier en elektronisch afval. Aan deze laatste organisatie wordt ook het recyclen van batterijen toegevoegd. Elke manier van recyclen heeft haar eigen dimensie en momentum in de markt.”

Kun je over het algemeen iets zeggen over het soort bedrijven dat bij jullie branchevereniging is aangesloten? Zijn het bijvoorbeeld veel start-ups?

“Nee, grotendeels zijn het bedrijven die al tientallen jaren actief zijn. Van Werven bestaat bijvoorbeeld 77 jaar. Zo zijn er meerdere familiebedrijven van de tweede of derde generatie actief in de recyclingindustrie. Vaak zijn die bedrijven in de jaren zeventig in de afvalwereld gestapt, toen de wetgeving rond afvalstoffen van kracht werd. Daarvoor was er geen wetgeving en was er dus ook nog geen stabiel businessmodel.”

Je geeft aan dat de recyclingindustrie zich in de puberteit bevindt. Dat impliceert dat het een groeimarkt is.

“Ja, de markt is zeker in ontwikkeling, alleen gaat het bij lange na niet snel genoeg. In Nederland wordt nog te vaak prachtig recyclebaar materiaal verbrand. Er is nog te veel onzekerheid over de afzet en toepassing van secundaire grondstoffen ter vervanging van primaire materialen. Als recycler moet je aan de inputkant goedkoper zijn dan de kosten van het verbranden, want anders besluit men dat het afval naar het goedkoopste, en dus laagste putje gaat. Aan de andere kant moet je ook goedkoper zijn dan de prijs van primaire grondstoffen. Vorig jaar hebben wij kunnen zien dat prijzen gigantisch kunnen fluctueren.”

Wat zijn op dit moment de belangrijkste dossiers bij BRBS Recycling?

“Ten eerste de veranderingen ten aanzien van de Omgevingswet. Die is van grote betekenis voor het verkrijgen van vergunningen voor recyclingbedrijven. Een ander punt is de discussie rond Zeer Zorgwekkende Stoffen die in het verleden bij het maken van producten zijn gebruikt. Als recycler kom je deze stoffen in de afvalfase opnieuw tegen. Hoe ga je daarmee om? Verder is het einde van het recyclingproces – the end of waste-status – een belangrijk onderwerp. Dat is voor alle stromen bij lange na nog niet op een goede manier georganiseerd. Deels moet dat ook op Europees niveau gebeuren.”

Heb je het idee dat de overheid het recyclen van materialen op een goede, proactieve manier ondersteunt?

“Op de lange termijn wel, maar het zou best sneller mogen. Het schort op dit moment vooral aan stimulerende wet- en regelgeving. De overheid zegt vaak dat de markt het moet doen, maar dan moet er wel een businessmodel zijn. Je moet een markt creëren door regels te stellen. We doen dat al bij heel veel producten, zoals bij auto’s. Hoeveel regels zijn daar niet voor? Als je dat ook voor afval zou doen, geef je de markt een duwtje in de juiste richting. Enerzijds zorg je voor het behoud van grondstoffen, anderzijds lever je een belangrijke bijdrage aan het reduceren van de CO2-uitstoot. We zijn het er met zijn allen over eens dat die twee elementen een belangrijk probleem vormen In de huidige maatschappij.”

Er is dus wet- en regelgeving nodig om recycling te stimuleren, is er nu ook wet- en regelgeving die het tegenovergestelde doet: vertragen?

“Ja, bijvoorbeeld de wetgeving omtrent Zeer Zorgwekkende Stoffen. Wij begrijpen allemaal dat je die liever niet opnieuw weer in omloop wilt brengen. Het alternatief – verbranden – is echter vaak beduidend slechter voor het milieu dan het opnieuw toepassen ervan.”

Je zit al enkele tientallen jaren in het vak. Wat vind je de mooiste business case voor toegepaste recycling die je kent?

“[Denkt even na.] Het feit dat ik erover moet nadenken, geeft aan dat dit lastig is om te beantwoorden. We zijn er nog lang niet. Te veel stromen worden nog laagwaardig toegepast, dus dat kan nog veel beter. Betonpuin kan je bijvoorbeeld als wegfundering gebruiken, maar het is ook mogelijk er grindvervanger van te maken waarmee je nieuw beton kunt produceren. Dat laatste is een meer hoogwaardige toepassing. Als je naar de volumes kijkt, is dat een succesverhaal. We recyclen tegenwoordig ongeveer 98 procent van al het bouw- en sloopafval. Maar als je naar de toepassing van de grondstoffen kijkt, dan ligt daar nog wel een uitdaging. We schuiven langzaam de goede kant op, maar ik kan het nog niet bestempelen als een prachtig succes.”

In het publieke debat hebben jullie de wind mee. Wie is er nu niet voor recycling?

“Behalve wanneer bedrijven geen secundaire grondstoffen willen aanschaffen als deze duurder zijn dan primaire grondstoffen. Op ceo-niveau hebben bedrijven grootse plannen tot verduurzaming, maar de inkoper van vandaag wordt op zijn budget afgerekend. Verduurzamingsinitiatieven bevinden zich nog te veel op board- en te weinig op uitvoerend niveau.”

Wat zou nou helpen om de prijzen van secundaire grondstoffen te verlagen?

“Je zou datgene wat je niet meer wilt duurder kunnen maken. Subsidieer vooral niet, want dat zijn tijdelijke marktverstoringen die niet helpen. De beste maatregel die de overheid ooit heeft genomen om recycling te bevorderen, is het verbod op het storten van brandbaar afval. Dat heeft een prachtige impuls gegeven. Nu wachten wij nog op een verbod op het verbranden van recyclebaar afval. Dat zou echter alleen werken als er ook een verplichting komt om secundaire grondstoffen toe te passen. Mijn termijn als voorzitter eindigt in november dit jaar. Dan heb ik dit elf jaar gedaan en geef ik het stokje over aan mijn opvolger. Ik bereik dan de pensioengerechtigde leeftijd en zal mijn werkzaamheden bij Van Werven dan ook stoppen. Wat ik tegen die tijd gerealiseerd zou willen hebben? Ik droom ervan dat tegen die tijd een verbod is ingevoerd op het verbranden van recyclebaar afval en dat er een verplichting komt om gerecycled materiaal toe te passen in allerlei materialen en stromen. Maar ik ben realistisch genoeg om te beseffen dat mij dit voor november nooit meer gaat lukken!”