De behoefte aan elektriciteit van de Rotterdamse industrie zal de komende jaren verdrievoudigen en misschien zelfs verzesvoudigen. Dit blijkt uit de Energiemixstudie van Deltalinqs en TNO, op basis van data van 35 Rotterdamse chemie-, tankopslag- en raffinagebedrijven.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

De afgelopen jaren zijn er talrijke roadmaps, scenariostudies en toekomstperspectieven opgesteld, die de nog te volgen energietransitie in de Rotterdamse industrie in kaart brengen. Wat nog ontbrak was een ‘bottom-up’-studie gebaseerd op de actuele situatie van de huidige industrie en haar verwachtingen en plannen. Dat is niet zo vreemd, omdat industriële bedrijven over het algemeen zeer terughoudend zijn in het delen van informatie. Gegevens kunnen als concurrentiegevoelig worden beschouwd en bedrijven houden ook een slag om de arm vanwege de grote onzekerheden. Wat nu een reëel toekomstpad lijkt, kan over vijf tot tien jaar een achterhaald perspectief blijken te zijn. Verder staan mededingingsregels het delen van informatie tussen bedrijven in de weg.

Data Safehouse

De ontwikkeling van een Data Safehouse, waarin verkregen informatie vertrouwelijk en veilig wordt bewaard, bleek voor industriële bedrijven doorslaggevend te zijn om toch data te delen. De geanonimiseerde data worden alleen gedeeld met partijen die een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van infrastructuur. Het Data Safehouse is nog niet af, maar moet op termijn een betrouwbaar platform worden voor de uitwisseling van informatie. Zes bedrijven uit de raffinage-, zeventien uit de chemische, vijf uit de tankopslag- en zeven uit de biobrandstoffensector zegden hun medewerking toe. Samen zijn deze bedrijven goed voor bijna de volledige CO2-uitstoot in de haven van Rotterdam. Zij leverden informatie over het jaarverbruik van aardgas, elektriciteit, externe stoom of biogas, diesel en LPG. Ook deelden zij een lijst van de verbruikers, zoals boilers, fornuizen en WKK’s. TNO en Deltalinqs werkten twee jaar aan deze Energiemixstudie, die in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam, Stedin en Deltalinqs is geschreven.

Warmtevoorziening

Bedrijven kunnen op drie belangrijke manieren hun productieprocessen verduurzamen. Ten eerste door het afvangen en opslaan van CO2 (CCS). Er zou 90 procent van de CO2 kunnen worden afgevangen. Ten tweede het gebruik van waterstof als energie voor fornuizen en boilers. Hiervoor hoeft relatief weinig aan fabrieken te worden verbouwd, wat de investering laag maakt. Ten derde kunnen warmtepompen en e-boilers op basis van elektriciteit een deel van de warmtevoorziening verzorgen. De ontwikkeling van elektrische fornuizen staat nog in de kinderschoenen en is daarom niet in dit onderzoek meegenomen. Daardoor blijft de behoefte aan stookgas en aardgas in het onderzoek relatief hoog. Uit de berekeningen blijkt dat de vraag naar elektriciteit kan verdrievoudigen en zelfs kan verzesvoudigen, als elektriciteit voor hogetemperatuurprocessen zou worden gebruikt.

Terugverdientijden

Waterstof kan worden gebruikt als brandstof voor onder meer boilers en fornuizen. Het kan ongeveer de helft van de totale energiebehoefte afdekken en de CO2-emissies met meer dan 80 procent verminderen. Waterstof is ook interessant, omdat dit kan worden gemaakt uit de ‘overvloedige aanwezigheid’ van restgassen. Verder vinden er op het gebied van energie-innovatie interessante ontwikkelingen plaats, signaleren TNO en Deltalinqs. Hierdoor is in veel gevallen 10 tot 20 procent energiereductie haalbaar met een terugverdientijd van minder dan vier jaar. Dit kan oplopen tot 30 tot 40 procent energiebesparing, tegen iets langere, maar nog altijd acceptabele terugverdientijden.

Economische drempel

Het is – natuurlijk – aan de bedrijven om investeringen te plegen, stellen Deltalinqs en TNO, al heeft de overheid daarbij een sterk sturende rol. De kosten voor CO2-uitstoot spelen natuurlijk een cruciale rol. Uit de energiemixstudie blijkt dat het omslagpunt ligt op 100 euro per ton CO2. Dan worden reductiemaatregelen interessant om te nemen. Per sector verschilt dit overigens. Voor bedrijven in de raffinage- en biobrandstoffensector zijn CO2-prijzen van tussen de 60 en 80 euro per ton CO2 de economische drempel. Voor chemiebedrijven zijn dit prijzen van tussen de 100 en 120 euro per ton CO2. Ook zijn de omslagpunten verschillend per toepassing. Grootschalige elektrificatie komt op gang bij een prijs van 125 tot 150 euro per ton CO2. Het relatief dure waterstof komt als alternatief voor aardgas in beeld bij een CO2-prijs van 125 tot 200 euro per ton.

De resultaten van de studie zullen in een wiskundig model verder worden verwerkt, kondigen TNO en Deltalinqs aan. De uitkomsten hiervan zullen worden gebruikt bij het opstellen van de Cluster Energie Strategie.

Harry van Dijk (Deltalinqs): ‘In gesprek met bedrijven’

‘Er is een aantal goede en waardevolle studies gedaan naar de toekomstige energiebehoefte in Nederland, maar een goede ‘bottom-up’-analyse vanuit het perspectief van de bedrijven ontbrak nog”, verklaart Harry van Dijk, projectleider Deltalinqs Climate Program. “De studies tot dusver waren vaak gebaseerd op modellen en aannames. We zijn voor dit onderzoek naar 35 bedrijven in het Rotterdamse industriecluster gegaan en hebben hen gevraagd wat hun ideeën zijn over hun toekomstige energiebehoefte. We wilden graag met hen in gesprek om te achterhalen hoever zij zelf zijn in hun gedachtebepaling. En we wilden weten of de beelden over de energietransitie die uit diverse scenariostudies kwamen, wel klopten. En ook niet onbelangrijk, door met bedrijven hierover te spreken, verhoogden we het bewustzijn hierover en het urgentiebesef dat bedrijven er echt nú mee aan de slag moeten.”

[/et_bloom_locked]