Kleine risico’s vormen het grootste risico

Jaarlijks overlijden er in Nederland zeker 70 mensen als direct gevolg van een bedrijfsongeval. Dat is 1,5 per week. Is dat doordat we grote risico’s accepteren of bewust negeren? Nee. Het gevaar zit hem in onwetendheid, bedrijfsblindheid en kleine hoekjes. Maar ook daar kun je wat tegen doen.

Tekst: Kim de Booij

Bedrijven waar grote risico’s voorkomen, zoals in de chemische industrie of transport, zijn vaak actief bezig met het voorkomen ervan. “Daar is voldoende oog voor”, bevestigt Jaap Nagtegaal van VCM Totaal, een bedrijf in veiligheidsadvies en -opleiding. “Het zijn vooral de kleinere risico’s die worden vergeten.”

60 procent mkb geen RI&E

Dergelijke risico’s komen overal voor. “Bij kleinere bedrijven en bij grote. Bij die eerste is men vaak niet eens bewust van de verplichte veiligheidsmaatregelen. Om je een idee te geven: zo’n 60 procent van het mkb heeft geen RI&E, terwijl dit wel verplicht is wanneer je personeel hebt. Het is vaak geen kwestie van onwil, maar onbekendheid.”

Niet verplicht, wel verstandig

Bij grotere bedrijven, zeker degene die met gevaarlijke stoffen werken, is die aandacht er wel. “Maar dus voornamelijk gericht op de grotere risico’s waar vergunningen voor nodig zijn en controles op gedaan worden”, aldus Nagtegaal. “De kleinere risico’s, zoals het dragen van handschoenen, veiligheidsbril of een masker op plaatsen waar het misschien niet verplicht, maar wel verstandig is, zijn vaak onderbelicht. Het risico is soms ook niet zichtbaar, maar je weet niet wat situaties op de langere termijn met je gezondheid doen.”

Al 20 jaar zo

Het feit het ‘altijd al zo’ wordt gedaan, is voor veel medewerkers een belangrijke reden om hier verder niet bij stil te staan. “Dit krijgen we ook vaak als antwoord wanneer we vragen waarom iemand iets op een bepaalde manier doet: ‘omdat we het al twintig jaar zo doen’. Mijn antwoord is dan steevast: ‘dan heb je al twintig jaar geluk gehad’.” 

Niet belerend

Nagtegaal waakt er wel voor dat hij niet te belerend overkomt. “Dat werkt niet, dan gaan de hakken bij zo’n medewerker in het zand. “Ik zal iemand dus niet vertellen dat hij zijn helm moet dragen, maar allereerst vragen waarom hij dat niet doet. Soms komen daar dan al heel praktische zaken uit, zoals dat de helm niet lekker zit. Daar kun je dan wat mee. Misschien zijn er wel betere helmen verkrijgbaar.

Ik maak ook vaak een linkje met thuis. Heb je een partner en/of kinderen en hoe zouden zij het vinden als er iets met jou gebeurt? Wat zou er kunnen gebeuren, als je dit werk zo doet? Dan gaan ze erover nadenken en komen ze zelf tot conclusies over hoe iets veiliger kan en moet.”

Kennis van achtergrond

Wat men bij VCM ook regelmatig ziet, is dat medewerkers machines opereren zonder goed te weten wat ze doen. “Ze hebben uitgelegd gekregen wat ze moeten doen, maar weten niet goed welk proces daarachter schuilgaat. Het is als een tv kopen, deze aansluiten en pas het boekje gaan lezen als er rook uitkomt. Zo is het met machines en werkprocessen ook. Het is veel beter om ergens kennis van te hebben, voordat je ermee aan de slag gaat.”

Specialisme

Die kennis brengt VCM ze graag bij. “We zijn gespecialiseerd in opleidingen rondom transport van gevaarlijke stoffen, inclusief laad- en loshandelingen. Verder bieden we ook BHV- en VCA-cursussen aan. Dat doen we via open inschrijvingen en incompany maatwerk. Onze trainingen zijn heel praktijkgericht en worden ook gegeven door mensen uit de praktijk.”

Advies en stand-by

VCM geeft ook advies. “We doen audits en geven op basis daarvan veiligheidsadvies. Vaak kijken we ook wat verder dan hetgeen ons is gevraagd. Niet om iets te verkopen, maar gewoon omdat we het belangrijk vinden dat dingen veilig gebeuren. Dat wordt gewaardeerd. Daarnaast staan we, indien gewenst, stand-by in geval van incidenten. Bedrijven kunnen dan direct met ons sparren over de te nemen acties en maatregelen en we pakken zaken van ze over, zoals het opmaken van het incidentenrapport. Met al deze acties hopen we een bijdrage te leveren aan veiligere werkplekken voor iedereen.”

Thesafetyshop.nl

Naast training en advies biedt VCM ook veiligheidsartikelen. Op hun webshop thesafetyshop.nl vind je er al een paar honderd, maar als het nodig is, kan VCM ook maatwerk leveren. Het assortiment reikt wel tot 10.000 artikelen. 

Wacht niet tot een incident

Wanneer je controle krijgt van de arbeidsinspectie en je veiligheid is niet op orde, krijg je vaak de kans om het alsnog te regelen. Bij een bezoek van de arbeidsinspectie na een incident ligt dat heel wat anders. Het begint dan met een fikse boete van 20.000 tot wel 100.000 euro. Blijkt vervolgens dat je bepaalde veiligheidszaken toch op orde had, dan gaat daar nog wat vanaf, maar het hakt er hoe dan ook flink in. Wacht dus niet tot een incident.