‘Transities zijn mensenwerk’

Transities zijn eng en vallen moeilijk te managen. Daarentegen brengen ze altijd iets goeds, zegt Jayand Baladien (Port of Moerdijk). Om de energie- en grondstoffentransitie tot een goed einde te brengen, zullen we volgens hem over nieuwe systemen moeten nadenken.

Op het eerste pitchontbijt van iTanks in 2025, eerder deze maand in Rotterdam, gaat commercieel directeur Jayand Baladien van Port of Moerdijk in op een belangrijk onderwerp. Hij wil de aanwezigen wat vertellen over transitiemanagement. “Ik weet, het is nog vroeg, maar ik wil jullie dit toch meegeven”, aldus Baladien. Hij stelt dat de in de haven gevestigde industrie Nederland de nodige welvaart heeft gebracht. “Zij houdt zich voornamelijk bezig met optimaliseren, het verbeteren van het bestaande. Daarin zijn verbeteringen van tien tot zestig procent mogelijk.”

Geen logische omgeving

Dit voortdurend optimaliseren van het bestaande kan doorgaan tot het moment zich aandient dat het anders moet. “In de energie- en grondstoffentransitie loop je het risico te worden ingehaald wanneer je blijft vasthouden aan het bestaande businessmodel.” De industrie in Nederland beschikt over een uitstekende uitgangspositie, vindt hij, want er is financiële slagkracht, kennis en een ecosysteem waaruit kan worden geput. “De moeilijkheid is dat de industrie geen logische omgeving is om in te experimenteren. Risicomanagement is belangrijk.” Baladien meent dat ‘een perfecte storm’ nodig is om energietransitieprojecten van de grond te krijgen. “Dan gaan we naar een aanbod toe van nieuwe producten, terwijl we van sommige afscheid nemen.”

Transities zijn eng

“In een transitie draait het om het anders beantwoorden van vragen”, vervolgt hij. Hij geeft het voorbeeld van vervoer, waarvoor in vroeger tijden een paard werd gebruikt en tegenwoordig een auto. Andere voorbeelden zijn het gebruik van elektrische verlichting en mobiele telefoons. “De generatie Z belt nauwelijks met een telefoon, maar stuurt vooral berichtjes. Dankzij de smartphone kunnen wij ook navigeren. Al die gele palen van de ANWB langs snelwegen zijn door de mobiele telefoon verdwenen. Transities overkomen je, je kunt ze niet managen.” Sinds een jaar is Baladien voorzitter van de stichting iTanks. Net als bij zijn werkzaamheden voor het Havenbedrijf Moerdijk draait het om ‘connecting the dots’, vindt hij. “Het is allemaal mensenwerk. In de puzzel heb je altijd wel een stukje waarvoor je niet weet bij wie je moet zijn. Daarom zitten we in Moerdijk aan tafels en doen we mee aan beurzen. Zo weten wij met wie we in contact moeten komen als wij een vraag hebben. Transities voelen eng aan, maar er komt altijd wel iets goeds uit.”

Vast zitten

Baladien krijgt de vraag gesteld waar bedrijven in de haven van Moerdijk bij het verduurzamen tegenaan lopen. “De industrie investeert serieus en heeft grote plannen om te elektrificeren. Dat heeft echter gevolgen voor de beurswaarde van bedrijven, wat tegen het belang van aandeelhouders in gaat. Dit valt een tegenbeweging te noemen”, antwoordt hij. Volgens hem schuilt de grootste uitdaging in onze huidige levensstandaard. “In Nederland zijn we verwend, waardoor we tegen de grenzen van systemen aanlopen. Neem stikstof: wat je er ook van vindt, door dit dossier kunnen fabrieken niet worden gebouwd. Tegenwoordig wordt meer dan de helft van de elektriciteit op duurzame wijze opgewekt, maar het elektriciteitsnet kan dit niet aan. We moeten dus nadenken over nieuwe systemen. We zitten vast in de eigen processen.”

Vier pitches

Traditiegetrouw krijgen bezoekers aan het iTanks-pitchontbijt een aantal korte presentaties voorgeschoteld. Deze duren maximaal een minuut, dus sprekers zijn genoodzaakt om razendsnel to the point te komen.

Danny de Vroed (Boels Pump Solutions) geeft aan een partner voor de industrie te willen zijn, onder meer bij de voorbereiding en uitvoering van turnarounds. De young professionals uit het netwerk van Deal Drechtsteden kunnen bedrijven helpen met het vinden van innovatieve oplossingen voor ‘challenges’, vertelt Lisa Weggemans. Onder begeleiding van een coach gaan zij hier drie dagdelen mee aan de slag. Dankzij subsidie van de provincie Zuid-Holland is deze dienst ook buiten Drechtsteden beschikbaar voor bedrijven. Jeroen van Wensen (DFDS) vertelt hoe deze logistieke dienstverlener – onder andere bekend van de ferryverbinding met Newcastle – verduurzaamt. Zo zet het onder meer elektrische trucks in voor het transport van goederen. ERA Group kan bedrijven helpen besparen op kosten van niet-kernactiviteiten. “Wij kunnen tot kostenreducties komen van vijftien procent. Daarvan worden wij betaald. Is er geen besparing, dan verdienen wij niets”, zegt Johan de Bie van de consultancy-organisatie.

Twaalf jaar ‘connecting the dots’

Al twaalf jaar is iTanks doende mensen bij elkaar te brengen, oftewel ‘connecting the dots’, in de woorden van Ron Vaz Dias van iTanks. “Wij zijn goed voor honderden koppelingen per maand, via events, subsidietrajecten, noem maar op. Neem Port of Moerdijk, dat wij in contact hebben gebracht met onze partner Water & Energy Solutions. Dit bureau heeft inmiddels een strategie voor het havenbedrijf opgesteld en bedrijven in de haven geholpen. Dit is een voorbeeld van ‘dots’ die wij ‘connecten’.”

Zie ook: Navigeren in de mist