De basis van procesveiligheid op hoog niveau

Een brand, een ontploffing, een ontsnapping van schadelijke stoffen. Je zult er maar medeverantwoordelijk voor zijn. Veel veiligheidskundigen, procesengineers, procestechnologen en SHE-en QESH-managers zijn dat, net als vergunningverleners en handhavers. Een gedegen opleiding helpt ze hun verantwoordelijke taak goed uit te voeren.

Tekst: Kim de Booij

Iedere operator moet opleidingen volgen zoals VCA, maar de kennis en kunde van veiligheidskundigen en aanverwante beroepen dient next level te gaan. Cursussen als Procesveiligheid helpen hen het gewenste niveau te bereiken. Stichting Post Hoger Onderwijs Veiligheidskunde (PHOV) geeft dergelijke cursussen op post-hbo-niveau. 

Stichting PHOV

PHOV is marktleider in veiligheidsopleidingen en de enige opleider in deze branche zonder winstoogmerk. Desondanks zijn de vaste medewerkers van de organisatie op twee handen te tellen. “Onze kracht zit in onze flexibele schil van ruim honderd gespecialiseerde docenten, cursusleiders, examinatoren en mentoren uit de praktijk”, aldus coördinator Ingeborg de Jongh. 

Ingeborg de Jongh

Leren van echte experts

Edwin Korver, Hogere Veiligheidskundige en safety advisor bij een petrochemiebedrijf, is zo’n docent. “Bij PHOV geef ik de lessen ‘Beïnvloeden van mensen en organisaties’ en zo geven andere specialisten weer andere lessen zoals ATEX, Mechanische veiligheid en het kwalificeren en kwantificeren van risico’s. Onze cursisten leren dus van ieder onderdeel binnen procesveiligheid de basis van echte experts uit het vak. Willen ze daarna nog ergens in specialiseren, dan hebben we daar verdiepingscursussen voor.”

Cursisten

Veel cursisten van PHOV zijn werkzaam in de Europoort/Botlek-omgeving. “Mensen denken dan vaak aan de (petro)chemiebedrijven”, vertelt De Jongh, “en dat klopt ook, maar het is veel breder. Ook een suikerbietenverwerker en fritesfabriek vallen bijvoorbeeld onder procesindustrie.” “Het gaat vooral om omgevingen met processen met hoge druk, extreme temperaturen of gevaarlijke stoffen”, vult Korver aan. “Als je daarmee te maken hebt, als medewerker of aanverwante inspecteur of vergunningverlener, is de opleiding zeer waardevol.”

Edwin Korver

Open inschrijving en incompany

Stichting PHOV geeft openbare cursussen, maar biedt ook incompany-opleidingen aan. De Jongh: “We maken cursussen helemaal op maat voor een organisatie, inclusief specifieke casussen en aandachtsgebieden. Voor sommige bedrijven geeft het ook een fijner gevoel dat de kennis die deelnemers delen, niet buiten het bedrijf terechtkomt, ook al is dat overigens bij ons goed geborgd.”

Korver: “Incompany cursussen hebben diverse voors en tegens. Bij openbare cursussen is er vaak sprake van waardevolle kruisbestuiving tussen medewerkers van bedrijven en handhavings- en vergunningsinstanties. Je kunt van elkaar leren, dat is een enorme meerwaarde die je bij een incompany cursus mist. Maar tegelijkertijd bespaar je met incompany cursussen tijd en geld en wordt de opleiding volledig op jouw niveau en situatie afgestemd.” 

Online cursussen

Sinds Covid-19 geeft PHOV ook cursussen online. “Alle lof voor onze bevlogen docenten”, begint De Jongh. “Zij hebben de afgelopen twee jaar hard gewerkt aan deze nieuwe manier van lesgeven en hebben creatieve manieren verzonnen om de aandacht te blijven trekken en de interactie zo groot mogelijk te maken. Dat hebben ze ontzettend goed gedaan, waardoor ik nu kan zeggen dat ook onze online cursussen van echt goede kwaliteit zijn.” 

Tandwiel

Dat moeten ze ook blijven, dus jaarlijks komen alle docenten samen om de inhoud van de opleiding te herijken. Korver: “We kijken of onze lessen nog steeds goed op elkaar aansluiten. Een paar jaar geleden hebben we om die reden een tandwiel ontworpen waarin alle modules binnen procesveiligheid samenkomen en in elkaar grijpen. We kijken dus steeds of ieder onderdeel van de opleiding nog past in het tandwiel en aansluit op het totaalplaatje.”

Groot en waardevol netwerk

Naast dit herijkingsmoment spreken de docenten elkaar vaker. “Het is leuk dat we elkaar niet alleen binnen de opleiding, maar ook daarbuiten kunnen versterken. Wanneer je in de praktijk een vraagstuk hebt, weet je meteen de collega met de juiste expertise te vinden. Die is dan altijd bereid om mee te denken. Dat geldt overigens ook voor cursisten. Zij weten ons en elkaar ook buiten de cursus om te vinden als ze in de praktijk ergens tegenaan lopen. We vormen zo samen een groot en waardevol netwerk.”

Ook voor advies

“Dat netwerk zetten we bij PHOV overigens ook graag in voor advies”, gaat De Jongh verder. “Dat weten veel mensen niet van onze organisatie. Maar bij allerlei complexe vraagstukken op het gebied van veiligheid, arbeidshygiëne en aanverwante gebieden, kunnen ze ook voor advies bij ons terecht. Het gaat erom dat we samen de procesindustrie veiliger maken.” 

Eerste Nederlandstalige boek over procesveiligheid

PHOV brengt medio februari het eerste Nederlandstalige boek over procesveiligheid uit. Experts uit de gehele Nederlandse industrie hebben aan dit boek meegewerkt. Interesse? Houd de site www.phov.nl in de gaten. 

BRZO

Bedrijven die met gevaarlijke stoffen en/of processen werken, moeten voldoen aan het Besluit risico’s zware ongevallen (BRZO). Stichting PHOV verzorgt BRZO-opleidingen. Waar de opleiding Procesveiligheid met name op de praktijk gericht is, geeft de BRZO-opleiding een goed overzicht van de wet- en regelgeving en de hoe het bedrijf hieraan vorm en inhoud kan geven.