‘Loos koelwater vrij van chemicaliën’

Verschillende drinkwaterbedrijven sloegen afgelopen maand alarm: de kwaliteit van het oppervlaktewater is te slecht. Door minder of geen chemicaliën te gebruiken in koelwater of dit te zuiveren kan veel gewonnen worden. En dat is helemaal niet ingewikkeld of duur.

Tekst: Mels Dees

“De kranten staan er vol mee: de kwaliteit van het rivierwater in Nederland is erg slecht”, geeft Mark Boeren, directeur van Pathema aan. Zijn onderneming maakt circulair en chemievrij koelen eenvoudig te realiseren. Boeren: “Er is terecht veel te doen over lozen op het oppervlaktewater door bedrijven. Dit heeft impact op de kwaliteit van het rivierwater.”

Eén van de drinkwaterbedrijven waarschuwde onlangs dan ook dat als de kwaliteit niet verbetert het rivierwater niet meer ingenomen kan worden. “Die waarschuwing moeten we serieus nemen”, stelt Boeren. “Zeker als we ons realiseren dat Nederland wereldwijd bekend staat om de kwaliteit van het drinkwater. We hoefden in ons land eigenlijk nooit water in flessen te kopen, we moeten ervoor zorgen dat dit zo blijft.”

Circulair koelen

Wat de directeur van Pathema wil aangeven: de techniek om koelwater zonder verontreiniging te lozen op oppervlaktewater is er. “Wij kunnen koelwaterchemicaliën elimineren. En we hebben zelfs technieken om het afvalwater uit het koelwater weer te gaan hergebruiken als koelwater, circulair dus. Dus dan ben je de facto niet meer aan het lozen op het oppervlaktewater en kun je lozen op het water dat naar de waterzuivering gaat.” En dat dus volledig vrij van chemicaliën.

Veel mensen realiseren zich niet dat aan koelwater vaak chemicaliën worden toegevoegd. Onder meer om corrosie en kalkaanslag te voorkomen, of om de groei van organismen in de koelinstallaties tegen te gaan. Boeren: “Het gaat daarbij dus juist om de petrochemische industrie die voordeel van deze vortex-technologie kan hebben.”

Vervuild oppervlaktewater

De hele Botlek maakt eigenlijk nog steeds gebruik van oppervlaktewater, zoet water dus. “Dat intrekken van water is geen probleem, want rivierwater is er voldoende. Maar het vervolgens, na het koelproces, verontreinigd terug lozen is wel een probleem. Terwijl dat niet nodig is, je hoeft geen chemicaliën toe te voegen aan het koelwater en dus deze chemicaliën ook niet op het oppervlaktewater te lozen.”

Boeren geeft aan dat Nederland onderaan de Europese ranglijst bungelt als het gaat om de kwaliteit van het oppervlaktewater. “We hebben echt veel vervuilder water dan andere landen. Natuurlijk komt dat ook omdat we aan het einde van de route zitten, de grote Europese rivieren monden hier uit in zee. Daar kun je niets aan veranderen. Maar het feit dat we er nog zoveel verontreiniging aan toevoegen dat de drinkwatervoorziening in gevaar komt is natuurlijk wel een probleem.”

“De afgelopen vijf jaar zijn er al verschillende innamestops geweest bij drinkwaterbedrijven vanwege een te hoge verontreiniging.” In de zomer dikt het water sowieso wat in en dan stijgt dus de concentratie chemicaliën, en de trend is toch echt dat er steeds meer innamestops komen. Dat is een kwalijke ontwikkeling.”

Publieke opinie

Voor de duidelijkheid benadrukt Boeren dat hij niet tegen het gebruik van water om te koelen is. “Als je het maar behandelt voordat het geloosd wordt.” De vraag is, volgens Boeren: “Moet je het als producent willen dat je de omgeving vervuilt. Flora, fauna, ons eigen drinkwater: het hangt allemaal met elkaar samen. Net als de zeewaterkwaliteit, want uiteindelijk komt het oppervlaktewater daar terecht. De producent zou de verantwoordelijkheid moeten voelen schoon te produceren.”

Bedrijven komen snel in het nieuws als ze de omgeving vervuilen en de publieke opinie kan zich dan tegen een onderneming keren. Boeren: “Het helpt als ondernemers zich realiseren dat wat niet in het water komt er later ook niet uitgehaald hoeft te worden. Dan pak je het aan bij de bron.” Naast ecologische voordelen is chemievrij koelen ook financieel interessant. Er hoeven geen chemicaliën meer ingekocht te worden en ook lozingskosten vallen weg. De terugverdientijd van een Pathema-installatie is op dit moment zo’n tweeëneenhalf jaar.

Toekomstvast bedrijf

Wet- en regelgeving worden ook bij het lozen van koelwater strenger, weet Boeren. “Bedrijven moeten werken met de beschikbare techniek. Daarmee is het lozen van chemie-arm of chemievrij koelwater mogelijk. Wil je toch vergund met chemicaliën lozen, dan zul je moeten kunnen aantonen waarom dat per se nodig is. Is die argumentatie niet overtuigend, dan wordt geen vergunning verstrekt.” Daarom, geeft de directeur van Pathema aan, is het investeren in koelwaterzuivering een manier om de onderneming toekomstvast te maken. “De impact van circulair en vooral chemievrije koelwaterbehandeling is groot.”