Minder debat, meer dialoog!
Het is op donderdagavond 23 november dat ik deze column schrijf, nog niet helemaal bekomen van de uitslag van de verkiezingen. Maar tegen de tijd dat deze column verschijnt, zijn ongetwijfeld al vele discussies gevoerd en de mogelijke gevolgen voor onze havens vanuit verschillende kanten in kaart gebracht, dus daar ga ik even niet op in.
Tekst: Larissa van der Lugt
Ik heb wat anders, wel zeker getriggerd door de verkiezingen en de twijfelachtige rol die het hele debatcircus daarin gespeeld heeft. Want gevatheid, spitsvondigheid, stevige oneliners en lekker spelen op de persoon bleken heel sterk bepalende factoren voor de richting en toekomst van ons land. Jammerlijk: dat moet toch meer op inhoud. Want er speelt nogal wat voor de richting en toekomst van ons land! En ook voor de havens.
Nu loopt het tegen het einde van het jaar en dan komt het Havendebat Rotterdam er weer aan. Het is een formule die al sinds 2001 ieder jaar terugkeert en altijd wel op goede aanwezigheid kan rekenen. Ik ben er zelf regelmatig geweest, heb vrolijk meegedaan en ook altijd de opzet wel kunnen waarderen. Een beetje actie en wat vuur in zo’n middag maakt het wel aangenaam. En Rotterdam is niet de enige: er is een Amsterdams Havendebat, een Vlaams havendebat, een Zwols havendebat en wellicht nog wel meer. Dus dat debat heeft z’n plek stevig verworven.
Maar als ik er echt over nadenk past die vorm eigenlijk helemaal niet zo goed meer. Mijn pleidooi hier is dat we vooral – en veel – dialogen nodig hebben. Want de grootste opgave voor de havens is het realiseren van de energie- en grondstoffentransitie. Het is complex, het kent vele facetten en een grote mate van onzekerheid. Het raakt veel partijen en op veel terreinen moeten tegelijkertijd zaken geregeld worden waarbij de gevolgen van beslissingen vaak nog onbekend zijn. Cruciaal daarbij is het gezamenlijk acteren. In de keten, in het ecosysteem, om met alle partijen die daarbij nodig zijn in gezamenlijkheid tot de vernieuwing te komen. Daarmee zeg ik niets nieuws, dat weet u allemaal al. Maar het betekent wel veel. Want het betekent dat al direct bij het begin van het denken over een vernieuwing en verandering alle relevante partijen erbij gehaald moeten worden. Vervolgens moet men in gesprek met elkaar helder krijgen wat het gezamenlijke doel is, hoe dit te bereiken, maar vooral ook wat de gevolgen voor ieders individuele belang zijn en hoe die in lijn te krijgen met de vernieuwing die voorligt. Dit alles vraagt om een dialoog en absoluut niet om een debat. Waar je een debat wilt winnen, is een dialoog ‘een gesprek, meer in het bijzonder een wederzijdse uitwisseling van denkbeelden, vragen en antwoorden, als onderdeel van een gezamenlijk denkproces tussen gelijkwaardige gesprekspartners’. De wortels liggen in Griekenland: het komt van ‘dia-logos’ en dat betekent: ‘vrije doorstroom van woorden en hun betekenissen’. Het is ‘niet zozeer een methode van spreken maar vooral van luisteren, waarbij het opschorten van ieder oordeel cruciaal is om met elkaar verder te komen’. Het goed en zinvol voeren van een succesvolle dialoog vraagt dus nog wel wat.
Die energietransitie, die moeten we niet van elkaar winnen, maar met elkaar: dus ik stem voor veel en goede dialogen! Bij het verschijnen van deze column is het Havendebat Rotterdam al geweest en was het vast leuk en interessant, toch zeg ik: laat de debatten maar even achterwege en voer vooral veel ‘Havendialogen’.