Verbeterde gasdetectie voor waterstof en meer

Je hoeft maar over je mouw te wrijven en er ontstaat voldoende statische elektriciteit om waterstof te laten ontvlammen. Waterstof mag dan wel een belangrijke oplossing binnen de energietransitie vormen, het brengt ook risico’s met zich mee. Hoe ga je daar goed mee om? 

Tekst: Kim de Booij

Vooropgesteld: iedereen in de industrie is zich bewust van de extra risico’s die waterstof met zich meebrengt ten opzichte van fossiele brandstoffen als olie en aardgas. En in de industrie kennen we de gevaren van gassen onder hoge druk als geen ander. Daar nemen we dan ook allerlei maatregelen tegen. 

Gasdetectie

Gasdetectie is één van die maatregelen. Wanneer er onverhoopt waterstofgas uit een proces zou ontsnappen, weten we dat. “Of niet”, brengt Peter Adema van Hitma, specialist in gas- en vlamdetectie, ter sprake. “Er kan namelijk sprake zijn van schijnveiligheid. De klassieke katalytische verbrandingssensoren hebben een detector die vatbaar is voor verstoringen. Zo kunnen giftige gassen, zoals die uit siliconenspray, de detector aantasten waardoor deze niet meer functioneert. Dit defect zou pas bij een controle aan het licht komen.”

MPS-gassensor

Zeker nu waterstof een vlucht neemt, is een beter alternatief van groot belang. “Dat alternatief hebben we”, stelt Adema gerust. “Hitma-partner Crowcon heeft de MPS-gassensor ontwikkeld. MPS staat voor Molecular Property Spectrometer. Dit systeem is bestand tegen vergiftigingseffecten. Schijnveiligheid is dus verleden tijd. De MPS-sensor is uiterst betrouwbaar.”

Kalibreren niet nodig

De betrouwbaarheid van gasdetectiesystemen moet doorgaans ieder half jaar gecontroleerd worden. “Bij de MPS-sensor niet”, aldus Adema. “Bij de MPS is namelijk geen kalibratiefactor van toepassing. Je hebt er dus veel minder omkijken naar. Dit is ten eerste goedkoper, je hoeft geen duur kalibratiegas te kopen en bent geen tijd kwijt aan de controle. Ten tweede is het veiliger, want je hoeft niet ieder half jaar servicemensen je terrein op te sturen. De MPS geeft zelf aan of hij nog goed werkt of niet. En wil je het toch een keer testen, dan is een relatief goedkoop test-gas voldoende.”

Detectie 

De nieuwe sensor blijkt niet alleen een uitkomst te bieden voor de detectie van waterstof, maar ook voor andere schadelijke gassen. “De MPS-sensor bewaakt meer dan 15 gevaarlijke gassen tegelijk”, licht Adema toe. “Eén daarvan is waterstof. Maar waterstof zit natuurlijk ook vaak in vloeibare vorm verpakt in andere stoffen.”

Niet verplicht, wel gebruikelijk

Hoewel je bij het verkrijgen van een vergunning voor de bouw van een nieuwe fabriek moet aantonen dat je processen goed beveiligd zijn, staat er gek genoeg in de wet- en regelgeving nauwelijks iets vast over gasdetectie. “Er zijn regels rondom gasdetectie in situaties waarbij het gas niet weg kan, bijvoorbeeld bij appartementencomplexen met ketelruimtes onder het maaiveld. Maar in de industrie komen dergelijke situaties en bijbehorende regels niet vaak voor. Toch zien we gelukkig dat veel bedrijven hun veiligheidsmaatregelen niet beperken tot het strikt noodzakelijke. Enerzijds uit verantwoordelijkheid voor medewerkers en omgeving, anderzijds omdat de gevolgen van een calamiteit in kosten en reputatieschade bijzonder groot zijn.”

Waar gasdetectie?

Waar plaats je gasdetectie eigenlijk? “Het risico van vrijkomende schadelijke gassen is op tal van plaatsen van toepassing, maar het risico is overal anders. In besloten ruimtes is er een groot risico dat het gas ophoopt, dus daar is gasdetectie altijd een goed idee. In andere situaties moet je een inschatting maken op basis van de schadelijke stof en omgevingsfactoren. Gaat het om lichte of zwaardere gassen, stijgen ze op of blijven ze dicht bij de grond? Is de stof brandbaar of toxisch? Zorgt het voor zuurstoftekort in besloten ruimtes? Komt het vrij in de buitenlucht of binnen? Hoe dicht bij medewerkers en omwonenden is dat? Afhankelijk daarvan kunnen wij adviseren of en welk gasdetectiesysteem waar geplaatst zou moeten worden.”

Signaal, alarm of processtop

Het gasdetectiesysteem wordt gekoppeld aan een centrale. Bij de detectie van een te hoge concentratie gas door de sensor, activeert de centrale een signaal, alarm of processtop. “Welke van de drie, bepaal je vooraf. De keuze is afhankelijk van het gevaar dat een gaslek in die situatie met zich meebrengt.”

Advies van Hitma

De adviseurs van Hitma denken hierin graag met je mee. “Onze specialisten bezitten veel kennis. Kennis die in de industrie langzaam verdwijnt door pensionering van de oudere generatie. Wij delen onze kennis graag en fungeren als waardevol verlengstuk en sparringpartner van onze klanten. Je kunt met vragen altijd bij ons terecht.” 

Webinar 

Hitma presenteerde de nieuwe, innovatieve MPS-gassensor onlangs tijdens het webinar ‘Waterstof vraagt om andere kijk op beveiliging’. Je kunt dit webinar terugkijken via deze link.

Hitma

Hitma is naast specialist en handelsbedrijf in gas- en vlamdetectie ook expert en leverancier van producten en systemen voor o.a. drukbeveiliging, allerhande meet- en regeltechniek, filtratie en monsternametechnologie.