Onyx Power treft voorbereidingen voor de bouw van een fabriek in Rotterdam voor de productie van blauwe waterstof. Het bedrijf streeft ernaar om de plant in 2028 draaiende te hebben en zo een koploperspositie te verwerven. Het verwacht vrijwel zonder subsidie tegen een competitieve prijs te kunnen produceren.

‘Sapphire’ is de projectnaam, die verwijst naar zowel de initiatiefnemer Onyx Power – vernoemd naar een edelsteen – als de blauwe kleur van een saffier. Het draait hierbij immers om de productie van blauwe waterstof in een fabriek die naast de bestaande energiecentrale van Onyx op de Maasvlakte zal worden gebouwd. Het doel is om met de authothermal reformer, die over een capaciteit van 1.200 megawatt beschikt, jaarlijks 300 kiloton blauwe waterstof te produceren. Phillip Waschkowitz, head of strategy bij Onyx, verwacht dat er niet voldoende groene waterstof beschikbaar zal zijn voor de gehele energietransitie. “Dat geldt voor zowel Noordwest-Europa als daarbuiten. Ter aanvulling op groene waterstof zal blauwe waterstof nodig zijn. Ook in de periode na 2030 verwachten wij een vraag naar significante hoeveelheden blauwe waterstof om de CO2-reductiedoelstellingen te halen. Wij hebben de ambitie om in die vraag te voorzien.”

Duw in de rug

Bijkomend voordeel van blauwe waterstof is dat het voortdurend en in grote hoeveelheden valt te produceren. Hierin verschilt het met groene waterstof, dat immers uit duurzame maar fluctuerende bronnen als wind- en zonne-energie wordt gemaakt. Waschkowitz stelt dat ‘de continue en kosteneffectieve beschikbaarheid van opslagcapaciteit’ niet in de benodigde hoeveelheid beschikbaar is. Dit is echter een voorwaarde om met groene waterstof voldoende kritische massa voor industriële toepassingen te bereiken. “De vereiste hoeveelheden van dergelijke opslagfaciliteiten zijn voorlopig niet beschikbaar. Blauwe waterstof kan wel in voldoende hoeveelheden worden geproduceerd om op grote schaal in de industrie te worden gebruikt.” De bouw van een blauwewaterstoffabriek kan de waterstofeconomie een flinke duw in de rug geven, verwacht Onyx. Daarbij zijn volumes en schaalgrootte van groot belang. Blauwe waterstof is relatief snel in grote hoeveelheden te produceren, tegen volgens Onyx economische aantrekkelijke prijzen.

Business case

Onyx maakte de plannen dit voorjaar wereldkundig. Het startte het project een aantal jaar geleden met eerst een pre-haalbaarheidsstudie gevolgd door een haalbaarheidsstudie. Daarin werd het concept vastgesteld en bekeken of het idee haalbaar is. De conclusie was dat er een business case te maken viel. Eenvoudig gezegd bestaat die eruit dat uit aardgas waterstof wordt geproduceerd, waarbij de daarbij vrijkomende CO2 wordt afgevangen. Deze kan via Porthos en Aramis naar lege gasvelden onder de Noordzee worden getransporteerd, waar het wordt opgeslagen. “Bij het vaststellen van de business case is het natuurlijk van groot belang dat de blauwe waterstof tegen competitieve prijzen valt te produceren. Dat is hierbij het geval. Ook hebben wij in de haalbaarheidsstudie potentiële klanten benoemd en zijn marktstudies verricht”, aldus Waschkowitz. Onyx richt zich met de blauwe waterstof op afnemers in sectoren als de chemie, raffinage, staalindustrie en elektriciteitsproductie.

Aantrekkelijke locatie

De haven van Rotterdam is voor Onyx een aantrekkelijke locatie voor een blauwewaterstoffabriek vanwege de huidige en toekomstige infrastructuur. Zo liggen er in de nabijheid een aansluiting met het elektriciteitsnet, aardgaspijpleidingen, CO2-infrastructuur en ook de waterstofpijpleidingen van het nog te ontwikkelen waterstofnet Hynetwork. “Het is een erg goede locatie”, vindt Waschkowitz. De blauwewaterstoffabriek zal overigens gedeeltelijk profiteren van synergievoordelen van de ernaast gelegen energiecentrale van Onyx. De nieuwe fabriek kan gebruikmaken van een deel van de infrastructuur van de bestaande centrale, die na het uitfaseren van kolen op biomassa zal blijven draaien. Sapphire is het eerste waterstofproject van Onyx, dat een portfolio heeft dat verder uitsluitend uit energiecentrales bestaat. Op de vraag of het project bij succes ook elders bij een energiecentrale van Onyx In Europa kan worden toegepast, wil Waschkowitz nog geen antwoord geven. Dat is te vroeg, stelt hij, en bovendien heeft elke locatie weer zijn eigen karakteristieken.

Uitdaging

Onyx investeert 1 miljard euro in Sapphire. De Nederlandse overheid subsidieert geen blauwewaterstofprojecten, maar vanuit de SDE++ regeling is wel subsidie beschikbaar voor het CCS-deel van het project. Het is dus grotendeels op eigen kracht dat Onyx verwacht tot competitieve prijzen te komen. Het produceren van waterstof uit aardgas is niet nieuw, net zoals het afvangen van CO2. Het project zal gebruikmaken van bewezen technologie. In de raffinage- en chemische sector worden bijvoorbeeld al tientallen jaren van reformers gebruikt. De combinatie van waterstofproductie met de afvang van CO2 is echter nieuw. De grootste uitdaging in het project is dat de waterstofproductiefaciliteit niet op zichzelf staat, maar deel uitmaakt van een keten met verschillende spelers, waarbij de infrastructuur voor een belangrijk deel nog moet worden gerealiseerd.

Strategisch voordeel

Wanneer de fabriek van Onyx 300 kiloton blauwe waterstof per jaar produceert, bespaart het hiermee 2,5 miljoen ton CO2-uitstoot per jaar. “Dat staat gelijk aan ongeveer 2 procent van de jaarlijkse totale CO2-emissies in Nederland. Wij leveren graag een bijdrage aan het halen van de CO2-reductiedoelen van de Nederlandse overheid”, zegt Waschkowitz. Volgens de huidige planning moet de nieuwe fabriek in 2028 draaien. Onyx is nu doende de technologie te kiezen, waarna de FEED (Front-end Engineering Design) start en in 2025 moet de final investment decision worden genomen. Wil deze positief uitvallen, dan zal ook het vergunningentraject succesvol moeten zijn doorlopen. Volgens Waschkowitz is het tijdspad haalbaar. “Al zijn wij natuurlijk wel afhankelijk van onze partners voor de infrastructuur. Ook moet de aanvraag van de vergunningen soepel verlopen. Nu kan je nog niet weten wat er gebeurt, maar onze plannen zijn realistisch. Wanneer de fabriek in 2028 operationeel zal zijn, beschikken wij over een van de eerste commercieel draaiende low carbon waterstofproductiefaciliteiten van Europa. Er is ons daarom veel aan gelegen om het project te doen slagen, want een dergelijke koploperspositie biedt ons een groot strategisch voordeel.”

Karakteristieken Sapphire

Locatie: energiecentrale Onyx, Rotterdam

Capaciteit: 1.200 megawatt

Geschatte productiecapaciteit: 300 kiloton blauwe waterstof per jaar

CO2-reductie: 2,5 miljoen ton per jaar

Technologie: authothermal reformer

Final investment decision: 2025

Geplande inbedrijfname: 2028

Eén bedrijf, vier energiecentrales

Onyx Power is een in Berlijn gevestigd energiebedrijf, waarvan het portfolio uit vier energiecentrales bestaat, in Rotterdam, Wilhelmshaven (D), Farge (D) en Zolling (D). De centrales draaien op kolen en hernieuwbare bronnen. Samen zijn de centrales goed voor een totale capaciteit van 2.350 megawatt. Onyx streeft ernaar om voor 2030 ‘klimaatvriendelijke’ technologieën in de centrales toe te passen, waarbij van waterstof, biogas en biomassa wordt gebruikgemaakt. Het project Sapphire is daar een voorbeeld van.