John Bruijnen (INERC)

‘Veiligheid staat altijd voorop bij toepassing van waterstof’ 

Waterstof als energiedrager is in opmars. Bedrijven die zich oriënteren op de toepassing van het gas in hun bedrijfsproces, kunnen daarbij een beroep doen op de kennis van waterstofspecialist John Bruijnen en zijn bedrijf INERC.

Tekst: Marjo Peppelaar

Zijn belangrijkste advies: er zijn meer wegen die naar Rome leiden. “Je moet het vanuit het energievraagstuk benaderen en dan is waterstof een van de potentiële energiedragers. Echter, het is zeker niet de enige mogelijkheid om een duurzamere bedrijfsvoering mogelijk te maken.” Daarmee bedoelt hij te zeggen dat een doeltreffende oplossing juist kan liggen in de doordachte combinatie van meerdere energiedragers en bronnen. Als voorbeeld noemt hij zonnepanelen in combinatie met een mobiele electrolyser die het surplus aan energie van de panelen omzet in waterstof. “Terugleveren brengt niks meer op. Stuur die energie dan naar zo’n unit, tegen een lage kostprijs en tevens maak je dan groene waterstof. Met een mix van mogelijkheden kun je heel veel bereiken.” 

John Bruijnen

INERC adviseert bedrijven bij de toepassing van waterstof in bijvoorbeeld procesinstallaties, maar ook over de veiligheid bij het gebruik van waterstof. In samenwerking met onder meer de veiligheidsregio’s en de brandweer verzorgt INERC veiligheidstrainingen voor brandweerlieden en personeel dat direct met waterstof te maken heeft. “Die krijgen een programma op maat van een halve dag. Zodat ze precies weten hoe ze moeten handelen als er iets misgaat. Waterstof gedraagt zich eigenlijk niet heel anders dan elk ander gas, echter, er is kans op een behoorlijke drukopbouw. Dus zo goed mogelijk ventileren is belangrijk. Waterstof is ook veertien keer lichter dan lucht. Dat is een van de veiligste eigenschappen van waterstof, het lost razendsnel op in de omgevingslucht.” 

In samenwerking met internationale partners (CHS en HySAFE) en overheidsinstanties werkt INERC aan praktische toepassingen voor duurzame energie. Als adviseur is Bruijnen betrokken bij internationale projecten op het gebied van waterstof. “Daarbij kijk ik specifiek naar de veiligheidsrisico’s. Nu wordt nog vrijwel alle waterstof geproduceerd vanuit aardgas, het molecuul CH4 splits je op in H2 (waterstof) en CO2 (koolstofdioxide). Dat proces is dus niet emissievrij. Ik denk dat dit best eens een mooie business case zou kunnen worden.” 

Op de World Hydrogen Summit in Rotterdam presenteert INERC onder meer een waterstoffiets, een brandstofcel voor drones van Pragma en een electrolyser-unit van MRE met een duurzame Groene Transformer van Wesemann projects. “Een autonoom systeem: de unit maakt waterstof uit water en er hangt een purificatie- of reinigingssysteem achter. Het is een unit van beperkte omvang, twee bij twee meter en tachtig centimeter diep, die alles kan: op druk brengen, opslaan en ook het tanken van waterstof. En bovendien heel veilig en robuust, dat ding kan een aardbeving doorstaan. Zo’n oplossing kan heel geschikt zijn voor mkb-bedrijven, bijvoorbeeld bij netcongestie.”

Een paar grote hobbels staan volgens Bruijnen een grote doorbraak van waterstof nog in weg. Misschien wel de belangrijkste is het woud van wet- en regelgeving waar bedrijven doorheen moeten om een vergunning voor de toepassing van waterstof te krijgen. Bruijnen: “Dat belemmert enorm de vooruitgang, dan praat je gewoon over een traject van een jaar. Dat zou een stuk eenvoudiger kunnen als we daar met z’n allen bepaalde standaarden voor afspraken. Er is weliswaar een PGS-richtlijn (publicatie gevaarlijke stoffen), maar die is niet wettelijk.” Daar komt nog bij dat de wet- en regelgeving van land tot land verschilt, wat het er voor internationale bedrijven niet makkelijker op maakt. “Ik ben soms weken bezig om alleen maar de standaarden te doorzoeken op wat van toepassing is. Terwijl het in elk van die landen om hetzelfde molecuul gaat.” Bruijnen adviseert bedrijven over hoe ze dat traject kunnen doorlopen. “Veiligheid staat daarbij bij mij altijd voorop. Zaken als de opslag van waterstof; hoe ga je dat beheersen? Wat doe je bij een escalatie?”

Maar ook wat Bruijnen ‘geopolitieke redenen’ noemt spelen een rol. “We zijn met z’n allen nog steeds verslaafd aan de ‘hydrocarbons’, benzine en diesel. Daar is de hele infrastructuur op ingericht.” Toch is iedereen er inmiddels wel van doordrongen dat de inzet van duurzame energiebronnen een noodzaak is. Bruijnen: “Maar zon heb je alleen overdag en wind is er ook niet altijd. En te veel variatie in spanning is niet goed voor een procesinstallatie. Dan kan opschalen met waterstof een oplossing zijn. Daar moet je als bedrijf goed over nadenken.” 

Dat waterstof een steeds belangrijkere rol zal gaan spelen in de energietransitie, als vervanger van fossiele brandstoffen en als opslagoplossing voor hernieuwbare elektriciteit, staat voor Bruijnen buiten kijf. De technologie heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen, zegt de waterstofspecialist. Nu de wetgeving nog. “Dat betekent overigens niet dat straks elk huishouden zijn eigen waterstofsysteem heeft. Dat verwacht ik niet. Maar ik denk wel dat waterstof als energiedrager voor mkb-bedrijven een hoge vlucht kan nemen.” 

Deelnemer World Hydrogen Summit 2025 

INERC neemt met een stand deel aan de komende editie van de World Hydrogen Summit, van 20 tot en met 22 mei in Rotterdam Ahoy. Standnummer: F176 in hal 1.