Paul Hoogeveen (Air Products) over energietransitieprojecten 

‘Het wordt snel concreter’

De energietransitieprojecten die bij Air Products in de pijplijn zitten, krijgen allemaal steeds meer vorm. Materialen worden besteld, fundaties gaan de grond in en er zijn plannen voor meer decarbonisatieprojecten bij Nederlandse industrieclusters. Toch loopt niet alles op rolletjes. “We willen sneller, maar dat is complex in het Nederlandse polderlandschap”, zegt Paul Hoogeveen, directeur tonnage and gas North-West Europe van Air Products.

Vanuit zijn kantoor in de Botlek hoeft Paul Hoogeveen maar een blik uit het raam te werpen om te zien dat de energietransitieprojecten van Air Products vorderen. “Hoe verder we komen, hoe concreter het wordt. De palen voor de bouw van het waterstoftankstation in de Botlek zijn inmiddels geslagen. Nu worden de betonnen constructies geplaatst, waar later de compressoren en het waterstoftankstation in worden gebouwd.” Die vorderingen zijn bij meer duurzaamheidsprojecten van Air Products zichtbaar, zegt hij. Zo worden voorbereidingen getroffen voor de bouw van de groene-energie-importterminal op de site van Gunvor in de Europoort. Bij de terminal verrijst een waterstoffabriek om groene waterstof uit hernieuwbare energie in de vorm van ammoniak te produceren. “Ook zijn de voorbereidingen in volle gang voor de nieuwe vloeibare-waterstoffabriek die we in de Botlek gaan bouwen. Hiermee spelen wij in op de toenemende vraag naar waterstof van hightechindustrieën en de mobiliteitsmarkt. De fabrieken zullen naar verwachting respectievelijk in 2026 en 2025 in bedrijf worden genomen.”

Vroeg stadium

“Maar er zijn ook zaken die niet opschieten”, vervolgt Hoogeveen. “De definitieve investeringsbeslissing voor de bouw van de nieuwe vloeibare waterstoffabriek kunnen we niet nemen omdat de definitieve investeringsbeslissing voor de bouw van Porthos nog niet is genomen, een Carbon Capture and Storage (CCS) project in de haven van Rotterdam voor transport en opslag van door de industrie geproduceerde CO2 in lege gasvelden in de Noordzee. Dit heeft vertraging opgelopen door de welbekende stikstofzaak voor de Raad van State. Dit raakt ook de bouw van een CO2-afvanginstallatie bij onze bestaande waterstoffabriek. Dat project staat stil, wat frustrerend is. Wij willen door, met dit project en met de importterminal voor hernieuwbare energie.” Dit laatste project kan verder zodra de vergunningen en financiering bevestigd zijn. “We richten ons hiermee niet alleen op mobiliteit, maar ook op het mkb. Al vanaf 2026 zouden we voor deze doelgroep vloeibare groene waterstof in opslagtanks kunnen leveren. Al ver voordat er een waterstofbackbone is.”

Paul Hoogeveen

Tandje bijschakelen

Maar de groene-energie-importterminal kan pas worden gebouwd als zowel alle daarvoor benodigde vergunningen, alsook de financiering, binnen zijn. Ook daarover spreekt Hoogeveen zijn zorgen uit. “Eergisteren [dit interview vindt eind maart plaats, red.] is de Tweede Kamer geïnformeerd over de verkenning van de veiligheidsaspecten van duurzame energiedragers zoals ammoniak (NH3). Het is goed dat er vooruitgang wordt geboekt, maar het is jammer dat dit nu pas gebeurt, want onze plannen liggen al twee jaar klaar. Daardoor wacht het project nog steeds op de toetsingskaders voor vergunningverlening. Ik moet zeggen dat het een gemiste kans is dat hier tot nu toe weinig aandacht aan is besteed. In Nederland is er vooral aandacht voor elektrolyse, maar uit de cijfers blijkt dat er de komende jaren een tekort zal zijn aan lokale hernieuwbare energie. Geïmporteerde hernieuwbare energie in de vorm van ammoniak biedt een kans om groene waterstof te produceren onafhankelijk van de beschikbaarheid van groene stroom in Nederland. Dit is hard nodig als we onze doelstellingen voor 2030 op het gebied van decarbonisatie willen halen. Op zich is er nog geen man overboord, maar de vergunningverlening moet een tandje bijschakelen. ” 

Onderbelichte route

Air Products is niet alleen bezig de eigen CO2-footprint te verminderen, ook wil het bijdragen aan decarbonisatieprojecten in andere industrieclusters. “Denk naast Rotterdam aan Amsterdam, Zeeuws-Vlaanderen, Groningen, Chemelot en buiten Nederland in West-Europa”, aldus Hoogeveen, die nog geen verdere details kan geven, behalve dat het waarschijnlijk om blauwewaterstofprojecten gaat. “Er is veel aandacht voor groene waterstof. In Nederland; er is echter ook ruimte voor blauwewaterstofprojecten. Blauwe waterstof is een onderbelichte route waarmee we de CO2-doelen sneller kunnen halen. Het is geen oplossing voor de eeuwigheid, maar een transitietechnologie die onderdeel kan uitmaken van het uitgebreide palet om onze duurzaamheidsdoelen te bereiken. Het kan snel worden toegepast en is relatief goedkoop. Uiteindelijk zal natuurlijk alle waterstof groen moeten worden.”

‘Wij zijn klaar voor ammoniak en waterstof’

De laatste tijd is er in de media het nodige te doen over de veiligheid van het transport van nieuwe energiestromen. “We zijn hierover in gesprek met omwonenden. Zo hebben we bijvoorbeeld onlangs een bewonersbijeenkomst in Rozenburg georganiseerd in samenwerking met de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam. Onze boodschap is dat wij er klaar voor zijn om dit veilig uit te voeren”, zegt Paul Hoogeveen van Air Products.

Air Products is al tientallen jaren bekend met waterstof. We kennen de veiligheidsrichtlijnen zeer goed. Voor het vervoer van zowel waterstof als gas of in vloeibare vorm zijn er verschillende manieren om dit veilig te doen, zoals via pijpleidingen of in vrachtwagens naar tankstations. Bij ammoniak is het wat anders, maar ook dit wordt al lange tijd op grote schaal verhandeld en via zee vervoerd, ook naar Rotterdam. Laat ik duidelijk stellen dat op het dit moment onze intentie is om het vervoer via pijpleidingen te doen en eventueel als alternatief via binnenvaartschepen. Het grootste deel van de waterstof verwerken wij direct in Rotterdam. Vervoer via binnenvaartschepen kan voorkomen in het geval dat er nog geen beschikbare pijplijninfrastructuur is. Het gaat daarbij om bestaande routes, waarvoor in deze hoeveelheden voldoende capaciteit is.” Een extra maatregel die Air Products neemt is het gekoeld vervoer van vloeibare ammoniak in plaats van dit onder druk te doen. “Dat is een innovatief, extra veiligheidsvoordeel waarmee wij naar mijn weten de enige zijn die dit toepassen.”

World Hydrogen Summit & Exhibition

Air Products is Host Partner van de World Hydrogen Summit & Exhibition, die van 9 tot en met 11 mei in Rotterdam Ahoy wordt gehouden. Op de beursvloer van het evenement is Air Products te vinden bij stand B23.