Het is voor rope access-bedrijven moeilijker geworden om aan medewerkers te komen, maar van een nijpend arbeidstekort is zeker geen sprake. Dit is een van de bevindingen uit de eerste Europoort Kringen Rope Access Poll, een enquête onder rope access-bedrijven.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

Een manusje van alles dat zowel op hoogte, in besloten ruimtes of op andere moeilijk bereikbare plaatsen uit de voeten kan, zo omschrijft een rope access-bedrijf het soort werkzaamheden dat het uitvoert. “Nu zijn we bijvoorbeeld bezig met met het coaten van een dak van een voetbalstadion.” Een ander antwoordt: “Wij doen een hele diversiteit aan werkzaamheden. Van eenvoudig glazenwassen of het ophangen van reclame-uitingen, tot reparaties, laswerk, schilderen, isolatie, NDT-inspecties, elektrawerkzaamheden of de decommissioning van platformen.” Duidelijk is dat onderhoud – waaronder ook schilderen, isolatie en lassen wordt gerekend – en inspectie het vaakst door rope access-bedrijven worden uitgevoerd. Ook reinigingswerkzaamheden, montage/installatie en standby-rescue zijn veelgenoemde werkzaamheden. Een enkel rope access-bedrijf voert asbestverwijdering uit of werkt mee aan productdemonstraties of spectaculaire bedrijfsopeningen.

Top-5 werkzaamheden rope access-bedrijven

1. Inspectie (10x genoemd)
2. Onderhoud (10x)
3. Montage/installatie (6x)
4. Reinigen (6x)
5. Standby rescue (5x)

Industriële klanten

De industrie is de sector die het vaakst gebruikmaakt van de diensten van rope access-bedrijven. Negen van de dertien respondenten zeggen industriële klanten te bedienen. In de praktijk doen ze dit vrijwel allemaal, aangezien een aantal niet de industrie als geheel, maar specifieke industriële sectoren als de petrochemie en levensmiddelenindustrie noemt. De industrie wordt gevolgd door civiel, waarvoor zeven bedrijven regelmatig werk zeggen uit te voeren. De offshore sector is ook een goede klantengroep voor rope access-bedrijven, net als de petrochemie en maritieme sector. Waterschappen, de brandweer, politie, logistiek en Defensie worden elk door één rope access-bedrijf als klant gerekend. Volgens een aantal respondenten is er weinig beweging in de sectoren die zij bedienen.

Top-5 sectoren die van rope access gebruikmaken

1. Industrie (9x genoemd)
2. Civiel   (7x)
3. Offshore (6x)
4. Petrochemie (5x)
5. Maritiem (3x)

Onbekend maakt onbemind

Rope access is aantoonbaar betrouwbaar en veilig. Op de vraag waarom bedrijven dan toch niet van touwtechniek gebruik willen maken, is angst voor het onbekende veruit het meest genoemde antwoord. “Vaak is het nog onwetendheid dat de mogelijkheid er is om met behulp van rope access te werken. Gedegen uitleg dat het veilig en efficiënt is, is daarom belangrijk”, laat een bedrijf weten. Een andere respondent zegt: “Iedereen die eenmaal kennis maakt met rope access is snel verkocht. Na misschien wat angst voor het onbekende in het begin krijgen we na een eerste opdracht altijd complimenten over de mate van professionaliteit en veiligheidsbewustzijn van onze mensen en complimenten over de strakke procedures volgens welke zij werken.” De tweede reden waarom bedrijven van rope access afzien is de arbeidshygiënische strategie. Bedrijven moeten eerst uitzoeken of hetzelfde werk ook niet op een veiligere of geëigende werkmethode valt uit te voeren, zoals met hoogwerkers of steigers.

Top-3 van verklaringen waarom bedrijven niet voor rope access kiezen

1. Angst voor het onbekende (6x genoemd)
2. Arbeidshygiënische strategie (3x)
3. Te duur (3x)

Uurtarief

Zeg tegen een rope access-bedrijf dat het te duur is – wat drie bedrijven bij een afwijzing wel eens zeggen te horen – en je raakt een gevoelige snaar, want men kan zich daar niet in vinden. Dat blijkt uit deze reactie: “Wij horen vaak over het kostenplaatje. Daar ben ik het niet mee eens. Het uurtarief is inderdaad hoger dan een steigerbouwer, maar aan steigers ben je veel meer tijd kwijt voor het uitvoeren van een klus. Ook is er veel los materiaal. Voor een kleine klus ben je met rope access binnen een dag klaar, met minder mensen. Het is heel efficiënt. Doordat het zo kort duurt, zijn er ook minder risico-uren.” Een ander verklaart: “Men denkt dat het duur is omdat men wijs gemaakt is dat rope access altijd conform IRATA-richtlijnen moet worden uitgevoerd. Iets wat pertinent niet waar is!” Er zijn ook rope access-bedrijven die maar weinig afwijzingen krijgen. “Wij horen niet vaak nee. In olie en gas, en zeker in offshore, is klimtechniek geaccepteerd”, laat een bedrijf weten. Weer een ander zegt regelmatig met uitstel te maken te krijgen, totdat een object in groot onderhoud wordt genomen waarbij asset owners van steigers gebruikmaken.

Monotone klussen

In vrijwel alle Nederlandse sectoren kampen bedrijven met een tekort aan arbeidskrachten. Dat is in de specialistische rope access-branche niet anders. Op een schaal van 1 tot en met 10, waar bij 1 het tekort zeer laag is en bij 10 het tekort zeer hoog, wordt het tekort met gemiddeld een 4,5 gewaardeerd. De schaarste aan vakmensen is dus niet nijpend. Een bedrijf zegt nog niet met tekorten te maken te hebben. “Dit komt mede omdat we een zeer trouwe en grote groep freelancers hebben die we in kunnen zetten. Dit zijn overigens allemaal Nederlanders. We zien dat op veel simpele, vieze of monotone klussen veel anderstaligen worden ingezet tegen zeer lage tarieven. Vanuit een veiligheidsoogpunt is dit niet wenselijk, maar ook niet vanuit goed werkgeverschap.” Een collega antwoordt: “We maken al jaren een groei door en zijn voortdurend op zoek naar nieuw personeel. Je merkt dat het de afgelopen jaren wat moeilijker wordt om aan vakmensen te komen, maar het is nog niet onmogelijk.”

Amper gegroeid

“Het begint lastig te worden”, erkent een respondent. Een ander bedrijf sluit zich daarbij aan: “Je ziet ervaren mensen vertrekken om zzp’er te worden of ze worden weggekocht.” “Er komen steeds meer level 1 IRATA-mensen bij, die bij een bedrijf werken. Die zijn niet op de markt beschikbaar. Hun certificering verloopt na verloop van tijd. De harde kern van rope access-mensen is de laatste tien jaar amper gegroeid. Wel is er meer werk, waardoor de concurrentie toeneemt”, antwoordt een bedrijf. Weer een andere respondent verklaart dat er veel werk is. Het vinden van zzp’ers is volgens hem moeilijk geworden, maar niet onmogelijk.

Via via

Rope access is een nichemarkt met relatief gezien een klein aantal vakmensen. Dat verklaart waarom de meeste bedrijven zeggen via een goed onderhouden netwerk aan personeel te komen. “We hebben vacatures uitstaan. Ook vinden we via via mensen. We gaan al een tijdje mee, waardoor er veel op ons af komt. We hebben een goed contact met trainingsbedrijven in rope access. In het beste geval vraagt men voor ons rond. Bijvoorbeeld als iemand zelf niet kan, maar wel iemand kent”, zegt een bedrijf. Een andere respondent laat weten via zijn netwerk in Groot-Brittannië en Oost-Europa aan mensen te komen. Ook stellen bedrijven hun netwerk aan zzp’ers op orde te hebben en hen goed te betalen.

Top-5 wervingsmethoden in rope access

1. Netwerk opbouwen en goed onderhouden (4x genoemd)
2. Zzp-netwerk onderhouden (3x)
3. Actieve werving (3x)
4. Arbeidsvoorwaarden en doorgroeimogelijkheden (2x)
5. Zelf opleiden (1x)

Flexibele verlofregeling

Arbeidsvoorwaarden en doorgroeimogelijkheden zijn volgens twee bedrijven belangrijke factoren om personeel te winnen. “We bieden onze medewerkers arbeidsvoorwaarden op maat, met een flexibele verlofregeling en extralegale voordelen. Ook zetten wij hoog in op groei en opleiding.” Daarnaast komt het uiteraard op actieve werving aan, vinden drie bedrijven. “Wij staan in de markt best wel als een autoriteit bekend. We kunnen veel gave projecten en opdrachten laten zien, wat sollicitanten enthousiast maakt. Vaak praat je ook over hobby’s, wat automatisch leuke gespreksstof en binding geeft.” Tot slot zegt een bedrijf mensen via social media te bereiken. “We hebben een sterke marketing- en communicatieafdeling waarmee we de juiste doelgroepen op verschillende manieren weten te bereiken.”

Verantwoording onderzoek

De redactie van Europoort Kringen heeft 23 bedrijven die actief zijn met rope access vijf vragen voorgelegd. Hiervan hebben er 13 geantwoord. Hun respons is anoniem in dit artikel verwerkt.

Conform IRATA-richtlijnen

De redactie van Europoort Kringen heeft de vragen voor de Rope Access Poll opgesteld in samenspraak met Rick van der Lelij, voorzitter van RAC IRATA Benelux. Een punt viel hem op aan de uitkomsten, zegt hij.

Van der Lelij: “Iemand zei: ‘Men denkt dat het duur is omdat men wijs gemaakt is dat rope access altijd conform IRATA-richtlijnen moet worden uitgevoerd. Iets wat pertinent niet waar is!’ Technisch gezien klopt dit wel. Het is immers niet per wet vastgesteld dat dit moet. Al is het wel zo dat veel – vooral grotere – opdrachtgevers dit eisen. Los van dat ik mij als IRATA RAC Benelux-voorzitter logischerwijs wat stoor aan deze tekst, snap ik ook niet zo goed waarom dit een enorm verschil in tarief zou hoeven te betekenen.”

“Onze opmerking behoeft misschien enige nuance”, licht het betreffende bedrijf toe. “Als wij bij bedrijven komen en we het over rope access hebben, dan zijn er veel bedrijven – uiteraard niet allemaal – die dan gelijk over IRATA beginnen. Zij geven zelfs aan dat IRATA verplicht is in Nederland en dat een bedrijf dat rope access-diensten aanbiedt – of dat bij dat specifieke bedrijf wil aanbieden – zelf ook IRATA-gecertificeerd moet zijn. Dit is dus niet zo. Als wij dan uitleggen wat er in de Nederlandse wet over rope access staat, reageert men vaak dat hun dit nooit verteld is – door bedrijven die wél IRATA-gecertificeerd zijn.”

Het bedrijf vervolgt: “Om als bedrijf IRATA-gecertificeerd/geaccrediteerd te worden, betaal je hoge kosten. Daarnaast moet je minimaal de volgende functies hebben in je organisatie: technical authority, rope access management representative en lead trainer. Ook stelt IRATA welk personeel bij een klus aanwezig moet zijn. Dat maakt werken conform IRATA duurder dan rope access werk uitvoeren conform de Nederlandse wetgeving.Voor de duidelijkheid: IRATA is absoluut een zeer goede opleidingsstandaard en onze medewerkers die rope access uitvoeren zijn allemaal IRATA-opgeleid, net als de freelancers die we inhuren. Maar dat is iets anders dan werkzaamheden ‘conform IRATA’ uitvoeren. Dit is een keuze maar dus niet wettelijk verplicht. Waar het mij om gaat, is dat we eerlijk zijn over wat verplicht is en wat niet. De IRATA-organisatie doet absoluut goed werk. Je kan ze een pluim geven hoe ze het in de markt hebben gezet, maar wij vinden dat je altijd kritisch moet blijven.”

[/et_bloom_locked]