Nu er steeds meer wordt gerecycled, doemt een nieuw veiligheidsrisico aan de horizon op. Brand door broei en zelfontbranding van batterijen komt geregeld voor en kan tot aanzienlijke schade leiden. “Zorg dat de preventie op orde is”, zegt Ronald Koster van adviesbureau Burghgraef van Tiel.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

“In Nederland vonden in 2020 ruim 3.600 bedrijfsbranden plaats. De belangrijkste oorzaken waren brandstichting, kortsluiting en menselijk handelen. In de opslag- en agrarische sector was er het vaakst brand”, zegt Marieke Beugel van het Verbond van Verzekeraars. In 2018 ontstond er bij 125 recyclebedrijven brand. Dit zorgde voor een dermate grote schadepost, dat Nederlandse verzekeraars sindsdien uiterst terughoudend zijn om bedrijven uit de recyclingindustrie te verzekeren. Voor het verbond was dit reden om over dit onderwerp een webinar te houden. 

Gevaarlijke stoffen

Johan van Middelaar, programmamanager van het innovatiecentrum van Safety Delta Nederland, beaamt dat de circulaire economie nieuwe veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. “Bij zowel afvalinzameling als mechanische recycling kunnen broei en zelfontbranding plaatsvinden. Daarnaast kunnen bij het recyclen van additieven gevaarlijke stoffen vrijkomen, zoals kleurstoffen, vlamvertragers, drukinkt en weekmakers. Ook komen er bij vergassing, pyrolyse en solvolyse toxische stoffen vrij en bestaat er de kans op brand of explosie.” Van Middelaar – die werkzaam is bij TNO en van daaruit bij Safety Delta Nederland is gedetacheerd – ziet dergelijke nieuwe veiligheidsrisico’s ook in de bredere energietransitie opdoemen. Hij noemt het ontbranden van zonnepanelen, het ‘op hol slaan’ van windturbines, de gevaren van hoge concentraties CO2 en risico’s bij de productie, opslag en het transport van waterstof. Zo kan bij electrolysers van de tweede en derde generatie ‘deflagration-to-detonation’ optreden, waarbij een aanvankelijk langzame explosie versnelt. Ook is ‘in-equipment detonation’ volgens hem een nieuw gevaar voor electrolysers.

Belangrijkste oorzaak

Sinds 2018 is het aantal branden bij recyclebedrijven dalende, ziet Ronald Koster, international risk engineer bij Burghgraef van Tiel. Van de 125 branden vier jaar geleden nam dit af tot 70 (2019) en 50 (2020). “Over 2021 zijn nog geen gegevens beschikbaar”, aldus Koster. “Wel kunnen we het afgelopen jaar zien dat de meeste branden van mei tot en met augustus plaatsvonden. Als de temperaturen stijgen, kun je de klok erop gelijk zetten dat er brand gaat ontstaan. Broei is niet meer de belangrijkste oorzaak van brand, maar dat zijn batterijen. Ook matrassen gaan vaak branden. Als die een beetje vochtig zijn en de zon schijnt erop, dan kan het fout gaan.” De daling van het aantal branden heeft een aantal oorzaken. Zo investeren bedrijven meer in brandveiligheid, zoals muren, detectie, blussing en thermische camera’s. “Verder wordt steeds vaker van het Bouwbesluit afgestapt, dat maar minimale eisen stelt.”

Kaf onder koren

“Ook neemt de bewustwording toe, wat heel belangrijk is. Laatst kwam ik bij een recyclebedrijf, waar ik verschillende mensen in de hal zag roken. Bedrijven moeten zorgen dat ze hun zaken preventief op orde hebben, zowel op het gebied van brandpreventie als organisatorisch”, aldus Koster, die een aantal praktische adviezen voor recyclingbedrijven heeft. “Zorg dat de productielijnen en de shredder aan het eind van de dag leeg zijn. Denk daarnaast aan maatregelen als het bouwen van brandmuren en het gebruik van infrarood-detectie. Een goede compartimentering kan veel ellende voorkomen, zoals onlangs bij een bandenrecycler bleek.” Op het gebied van broeidetectie bevindt zich nogal wat kaf onder het koren. In Kosters woorden: er is een groot verschil in kwaliteit. Hij raadt recyclingbedrijven aan om hierover advies bij hun verzekeraar in te winnen. “Dat gebeurt nu nog te weinig.” 

[/et_bloom_locked]