Jouw wereld elke dag veiliger

Dát is het motto van Van der Heide. Met advies, beveiligings- en kathodische beschermingsoplossingen, inspecties en opleidingen draagt het van oorsprong Friese bedrijf bij aan bedrijfszekerheid en elektrotechnische veiligheid. En de ATEX-Explosieveiligheidstrainingen van Van der Heide? Die zijn een klasse apart!

Tekst: Connie Lindhoud

“Mijn achtergrond ligt in het inspectievak”, begint Herbert van Ommen, docent en ontwikkelaar van opleidingen bij Van der Heide. “Als inspecteur controleer je de kwaliteit en veiligheid van elektrotechnische installaties. Daarbij kwamen ik en mijn collega-inspecteurs vaak dezelfde issues tegen. Toen we dat verder gingen analyseren bleek dat zo’n 80 procent van de gesignaleerde afwijkingen structureel was. Dat betekent dat medewerkers van de betreffende bedrijven onvoldoende kennis hebben van de juiste werkmethoden en veiligheidsvoorzieningen. Zo is het plan geboren om medewerkers van onze opdrachtgevers te gaan opleiden.”

ATEX

“Ook op het gebied van explosieveiligheid bestonden er de nodige misvattingen en onduidelijkheden”, vervolgt Van Ommen. “De wet schrijft voor dat je als werkgever je werknemers voldoende en passend moet opleiden met betrekking tot de bescherming tegen explosiegevaar. Wat dat precies inhoudt is moeilijk te bepalen: in de IECEx – 05 zijn meer dan vijftig eindtermen en zo’n vijfhonderd sub-eindtermen benoemd als het gaat om explosieveiligheid. Daar heb je er in de praktijk echter maar een klein deel van nodig. Dit is afhankelijk van de functie die je hebt, de techniek waarmee je werkt en de situaties waarmee je te maken krijgt.”

Gas- en stofexplosies

“Op het gebied van gas- en stofexplosies is er nog een wereld te winnen als het gaat om kennis over het ontstaan van  explosies, de risico’s en de maatregelen die je kunt treffen om een explosie te voorkomen. Wist je dat er in Nederland zo’n negentig gas- en stofexplosies per jaar zijn? En dat gebeurt echt niet alleen bij hoog-risicobedrijven. Ook in bijvoorbeeld een houtzagerij of een bakkerij kan een explosie ontstaan. Als zuurstof, brandstof én een ontstekingsbron op een dag samenkomen heb je een probleem, met alle gevolgen van dien. Wanneer je eenmaal de risico’s ziet én begrijpt waarom voorzorgsmaatregelen en protocollen zo belangrijk zijn, dan komt de rest vanzelf”, aldus Van Ommen.

Herbert van Ommen (l.) tijdens een les.

Maatwerk

“Daarom hebben wij gekozen voor maatwerk in onze ATEX-trainingen: iedere cursist leert wat relevant is in zijn of haar eigen werk. Want of je nu monteur, operator, ontwerper of manager bent: voor elke rol betekent explosieveiligheid iets anders. Daarnaast kijken we naar de specifieke situatie en risico’s in het bedrijf en verwerken we die in de training. Op deze manier ontwikkelen we een passende én aansprekende training voor elke medewerker. En dat merk ik bij de lessen: kandidaten zijn betrokken, herkennen zich in de situatie en geven aan dat ze nu écht snappen waarom bepaalde veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Cursisten zijn geboeid en geïnteresseerd en aan het einde van een cursusdag klinkt dan ook vaak: oh, is het nu al tijd? Tja, een mooier compliment kun je als cursusleider niet krijgen vind ik. Helemaal als ik zie dat het kwartje ook echt gevallen is.”

Sluipend

“Routine is je grootste vijand, zeg ik weleens”, verklaart Van Ommen. “Als het protocol kort geleden is opgesteld, zit het nog tussen de oren van de medewerkers. Na verloop van tijd raakt het protocol op de achtergrond of wordt er tijdelijk van afgeweken. Tijdelijk wordt permanent, medewerkers wisselen van baan of functie, nieuwe medewerkers krijgen beperkte instructie en ervaren medewerkers varen op routine. Uiteindelijk kun je dan een recept voor een groot incident krijgen. Daarom is het zaak om scherp te blijven en je medewerkers te blijven trainen. Kennis is de beste veiligheidsmaatregel die je kunt nemen!”

Synergie en schaven

Van Ommen vervolgt: “Het lijkt alsof inspectie en opleiding niets met elkaar te maken hebben, maar niets is minder waar. De bevindingen van onze inspecteurs vormen belangrijke input voor de opzet van en onderwerpen in  onze opleidingen. Met vier ervaren ATEX-docenten schaven we dan ook voortdurend aan onze inhoudelijke trainingsconcepten. Belangrijke elementen daarin zijn de overdracht van kennis over stofexplosies en de risicofactoren die een rol spelen bij het ontstaan van een stofexplosie. Ook zetten we in op het herkennen van risico’s in het eigen bedrijf en het verhogen van het veiligheidsbewustzijn van de cursusdeelnemers. Veiligheid doe je voor jezelf is onze kernboodschap.”

Toekomst

“Hoe de toekomst eruit ziet voor onze explosieveiligheidstrainingen? De basis van kennisoverdracht en het creëren van veiligheidsbewustzijn blijft zeker, daar ben ik van overtuigd. Maar de vorm waarin je een training giet verandert snel. Zo werken we tegenwoordig met LEX, onze online Learning EXperience waarbij cursisten zich vooraf online verdiepen in de materie. Met beeldmateriaal, animatiefilmpjes en korte teksten maken we het lesmateriaal begrijpelijk en aantrekkelijk. Virtual Reality is de volgende stap en wie weet wat er nog meer volgt. Groot voordeel is dat medewerkers zelf kunnen bepalen waar en wanneer ze een training volgen. De trainingstijd in het klaslokaal wordt met de inzet van deze nieuwe middelen korter en efficiënter. Zo kunnen werkgevers hun medewerkers tóch laten deelnemen aan een training, ondanks de huidige uitdagingen met de personele bezetting’, besluit Van Ommen.