Kunststof het nieuwe staal? 

In de olie- en gasindustrie in het Midden-Oosten werken ze er al meer dan twintig jaar mee, verstevigde kunststof pijpleidingen. Sterker nog, daar is het zo goed als de norm. Maar in Nederland zijn we nog erg gefocust op de stalen versie. Die kennen en vertrouwen we. Hoe logisch is dat nog? En blijven we hierin volharden bij de aanleg van waterstofleidingennetwerk of gaan we nu dan toch eindelijk ook over op de ‘non-metallic’ variant?

Tekst: Kim de Booij

Het ziet er misschien uit als een eenvoudig PE-buisje, maar de kunststof pijpleidingen waar we het hier over hebben, zijn heel wat meer dan dat. “Er wordt wel PE in de leidingen als liner en cover gebruikt, en ja, dit is hetzelfde materiaal als bij de eenvoudige lage drukleidingen die bijvoorbeeld voor particuliere woningen wordt toegepast”, begint Robert-Jan Berg, managing director bij SoluForce, producent van kunststof pijpleidingen. 

“Maar bij het RTP (Reinforced Thermoplastic Industrial Piping System) van SoluForce is PE slechts de basis. Er zijn een permeatie preventie-laag en diverse verstevigingslagen toegevoegd die de leiding een enorme drukpotentie geven, tot wel 200 bar. Veel meer dus dan wat in gas-, olie- en waterstoftransport nodig is. Wat er dus uitziet als een simpele tuinslang, houdt onder extreme omstandigheden stand.”

Al 20 jaar bewezen

Waar de een wellicht versteld staat van de uitzonderlijke eigenschappen van deze ‘tuinslang’, staat Berg daar op zijn beurt weer versteld van. “Wij werken al ruim twintig jaar met dit product. In eerste instantie met als doel: corrosievrije pijpleidingen voor de olie- en gasindustrie. Later ook voor andere toepassingen met hogere drukken. Maar we leveren momenteel voor 98 procent buiten Europa, gewoonweg omdat men het gebruik ervan bij hoge druksituaties hier nog niet gewend is.”

Robert-Jan Berg

Volledig getest

Daar komt binnenkort verandering in, voorziet Berg. “De opkomst van waterstof vraagt om nieuwe leidingen, onder meer vanaf de waterstof-backbone naar de industrie en tankstations toe. Daar zijn onze kunststof leidingen de ideale oplossing voor en ze zijn nu al gereed om ingezet te worden. Ons product is namelijk volledig getest op waterstoftoepassingen, qua druk en materiaalgeschiktheid. De permeatie is minimaal – zo goed als nul -, en er is totaal geen reactie tussen de waterstof en ons ‘non-metallic’ materiaal. Dit betekent dat onderhoud aan de leidingen niet nodig is.”

Nog meer voordelen

Dat zijn dus al twee voordelen ten opzichte van traditionele alternatieven. “En er zijn er nog meer”, vult Berg aan. “De productie van onze kunststof leidingen kent een vier keer lagere CO2-footprint. Daarnaast zijn onze leidingen flexibel en bijzonder eenvoudig en snel te installeren. Ze liggen namelijk op rollen van 400 meter. Je rolt ze uit en hoeft dus maar elke 400 meter een connectie te leggen. Dit zorgt ervoor dat de installatietijd en -kosten met een factor zes naar beneden gaan. Het materiaal zelf is wel duurder, maar kijkend naar total cost of ownership (TCO) kom je minimaal 20 procent goedkoper uit dan bij traditionele leidingen.”

NEN-normen op komst

Toch blijft onbekend vaak onbemind. “Daarom werken we in Nederland actief mee in pilots en projecten, vaak ondersteund door Europese subsidies. Zo werken we al vier jaar intensief samen met Groningen Seaports (GSP). Zij willen een volledig non-metallic waterstofdistributie-netwerk realiseren in Eemshaven (Djuwels project). Samen met GSP hebben we alle benodigde toetsing op veiligheid en ontwerp en een complete risicoanalyse gedaan die aantonen dat kunststof leidingen minstens zo goed en betrouwbaar zijn als metallic varianten. Dit heeft ertoe geleid dat er, op verzoek van het ministerie van I&W, inmiddels gewerkt wordt aan aparte NEN-normen voor ons product. Deze zomer moeten die er liggen. Op dat moment gaat het ‘enge’ eraf en kan iedereen zien dat het geschikt is en hoe je ermee moet omgaan.”

Doorbraak

Dit zou zomaar eens een doorbraak van verstevigde kunststof leidingen in Nederland kunnen betekenen. “Zeker, en daarbuiten”, bevestigt Berg. “We zijn namelijk ook met vergelijkbare trajecten bezig in landen als Frankrijk, Oostenrijk en Duitsland. De afnemers willen er al heel graag mee werken, er moet alleen nog wat meer duidelijkheid in wetgeving en eigenaarschap komen. Neem de aansluitingen op de backbone in Nederland. Wie wordt hier eigenaar van? En welke eisen stelt Gasunie eventueel nog aan deze connecties van en naar de backbone?  Dat moet eerst duidelijk worden. Wij staan in ieder geval klaar om te gaan!”

SoluForce & duurzaamheid

SoluForce is onderdeel van Wienerberger AG, Europees marktleider in pijpsystemen, en richt zich met name op duurzame ontwikkelingen. Hierbij gaat het om meer dan waterstoftransport. Het bedrijf kijkt ook naar CO2-opslag, biogas en andere innovaties die kunnen bijdragen aan duurzame renewable energie van de toekomst. Het motto van SoluForce is dan ook: revolutionising the way energy is transported. 

Gaan wij de switch maken?

In het Midden-Oosten is de switch begin deze eeuw al gemaakt. Olie- en gasmaatschappijen daar hebben zelfs aparte non-metallic focus programma’s. Deze klanten claimen dat ze dankzij verstevigde kunststof leidingen miljarden besparen aan maintenance. Wanneer volgen wij?