Mainnovation

Digitalisering in maintenance en assetmanagement

Een kwestie van de lange adem

Digitalisering in maintenance en assetmanagement vergt tijd, maar de voordelen – meer uptime, minder kosten, sustainability – zijn groot. Dit zegt Pieter de Klerk van Mainnovation, dat met PwC onderzoek hiernaar verrichtte.

Vorig jaar voerden Mainnovation en PwC voor de derde keer een onderzoek uit naar het gebruik van digitale technieken binnen maintenance en assetmanagement. Executive consultant Pieter de Klerk van Mainnovation was hier alle keren bij betrokken. “De eerste twee keer richtten wij ons meer op predictive maintenance, dit keer had het onderzoek een bredere scope. Behalve op predictive maintenance lag de focus op mobile maintenance, digital twin, augmented reality (AR) en 3D-printing. Wij waren benieuwd hoe de digitalisering op die gebieden ervoor staat.”

Katalysator

De belangrijkste uitkomst uit ‘Digital trends in maintenance & asset management’, zoals het rapport heet, is dat mobile maintenance verreweg het vaakst wordt geïmplementeerd. Op zich niet zo verrassend, zegt De Klerk: “Mobile maintenance is niet echt nieuw meer. Twintig jaar geleden kwamen de eerste versies al op de markt. Een andere in het oog springende conclusie is dat het gebruik van predictive maintenance gestaag groeit, al heeft het niet de grote sprong gemaakt die wij hadden verwacht. Wel is er sprake van een flinke toename ten opzichte van vijf jaar geleden.” De andere drie digitale oplossingen digital twin, AR en 3D-printing worden ‘nog best weinig’ geïmplementeerd. De Klerk: “Tien procent in de markt werkt met een van deze technieken. Je kunt dus concluderen dat digitaliseren een zaak van de lange adem is. Een belangrijke rol is overigens weggelegd voor assetmanagementsystemen, die als een katalysator kunnen fungeren zodra digitale oplossingen erin worden geïntegreerd.”

Pieter de Klerk

Geen koploper

Meest verrast zegt De Klerk te zijn door de afwezigheid van duurzaamheid als beweegreden voor digitalisering. “Sustainability wordt nog niet als reden genoemd om te digitaliseren. In plaats hiervan worden vooral kostenverlaging en meer uptime vermeld. Dat heeft ons wel verbaasd. Misschien dat duurzaamheid over een aantal jaar een factor van betekenis zal spelen.” In het onderzoek is ook gekeken welke sectoren voorop of juist achterop lopen als het gaat om het toepassen van digitale technieken. De ‘zware procesindustrie’ blijkt bepaald geen koploper. Slechts een klein deel van de bedrijven in deze sector gebruikt digitale technieken. Hoe dat valt te verklaren? De Klerk antwoordt: “Ten eerste wordt er veelal van oudere assets gebruikgemaakt, waaruit data niet altijd makkelijk valt te ontsluiten. Daarnaast is de diversiteit aan assets in deze industrie groot: denk alleen al aan de vele pompen, afsluiters, compressoren, leidingen, vaten en dergelijke die in fabrieken staan. Een fleetowner heeft veel meer gelijksoortige assets, die eenvoudiger vallen te digitaliseren. Het kost meer geld en inspanning om honderd verschillende assettypes te digitaliseren dan dit één keer te doen en vervolgens over honderd gelijksoortige assets uit te rollen. Ook speelt mee dat mobiele apparaten in de procesindustrie vaak ATEX-gecertificeerd moeten zijn. Dat maakt devices duurder. Verder is het in gewone fabrieken makkelijker om via wifi te communiceren. De mogelijkheden tot digitalisering zijn eenvoudiger als je je direct vanuit de fabriek met de cloud kunt verbinden en geen on-line/off-line connectie nodig hebt.”

Basis op orde

Het Havenbedrijf Rotterdam geldt als een pionier als het gaat om het gebruik van digitale technieken. Op patrouillevaartuigen wordt predictive maintenance toegepast en kademuren zijn van sensoren voorzien. “Het Havenbedrijf Rotterdam is ver hierin. Mede door de gelijksoortigheid van de assets kan het deze grote stappen zetten. Nu is het bezig met het ontwikkelen van een BIM-model en past het het IT-landschap hiervoor aan”, aldus De Klerk. Bedrijven die plannen voor digitalisering hebben, raadt hij aan om klein te beginnen. “Zorg eerst dat het assetmanagementsysteem op orde is, en maak een goede business case. Eerst moet je organiseren, dan digitaliseren. Dat lijkt voor de hand te liggen, maar in de praktijk valt hier nog veel winst te boeken. Ik ben nu voor een klant bezig om eerst de data in het assetmanagementsysteem op orde te brengen. Vervolgens kun je gaan analyseren en met kleine pilots beginnen, die je verder kunt uitrollen.”

Foto: Leon Willems

Goed nadenken

Bij het selecteren van een pilot voor predictive maintenance is het zaak om antwoorden op de volgende vragen te vinden: wat zijn de baten, krijg je je mensen mee en wat levert het op? “Het is heel belangrijk om eventuele weerstand op de werkvloer weg te nemen. Neem een predictive maintenance-model dat driekwart van de storingen juist voorspelt. Dat betekent dat medewerkers bij een kwart van de meldingen voor niets uitrukken. Ook kan de tijd te kort zijn voor het voorspellen van een storing. Je moet van tevoren goed nadenken hoe je een digitale oplossing inzet en wat je er in de praktijk mee wil doen.” De Klerk herinnert zich hoe in het verleden nog weleens iPads aan onderhoudsmedewerkers werden uitgedeeld om ze te enthousiasmeren voor het gebruik van digitale technieken. “Nu maak je amper meer mee dat iemand geen mobiele telefoon heeft. De angst voor nieuwe technieken is een stuk kleiner. Wel moet je het goed uitleggen.”

Verdere toename

De schaarste aan arbeidskrachten is voor bedrijven een belangrijke reden om mobile maintenance en AR toe te passen. Andersom kan het gebruik van digitale tools bedrijven aantrekkelijker maken voor jongeren. De Klerk: “Werknemers uit de generatie Z kun je niet meer met een papieren werkbon wegsturen. Dat moet allemaal digitaal. Daarbij komt dat de inzet van digitale oplossingen andere skills van monteurs vraagt. Het neemt ze veel werk uit handen, maar ze hebben wel een andere opleiding nodig.” In het onderzoek is niet specifiek gevraagd naar het toepassen van artificial intelligence (AI), al is dit wel verweven met andere oplossingen. “We verwachten dat AI een grote vlucht zal nemen en een sterke invloed zal hebben op het werkveld maintenance en assetmanagement.” Wellicht komt dat in een volgend onderzoek aan de orde. Ook laat het onderzoek zien dat het toepassen van digitale technieken steeds meer voet aan de grond zal krijgen. “Veel bedrijven zeggen nu in de pilotfase te verkeren of verwachten binnen een aantal jaar op te starten. We zijn er tamelijk zeker van dat er een verdere toename aan zit te komen.”

Nieuwe trend: ‘robothondjes’

In de industrie wordt een begin gemaakt met het gebruik van robots voor de inspectie van plants, signaleert Pieter de Klerk van Mainnovation. “Je ziet op allerlei seminars van die robothondjes (SPOT) rondlopen en thans worden de eerste robothonden op de markt gebracht. Het gaat echt hard nu. Toch zal je ook van een zo’n hondje tot iets werkbaars moeten zien te komen. Daar zijn we nog ver van verwijderd; ik zie dit als een eerste stap.”