‘Wij garanderen explosieveilige oplossingen’

Wat begon met de bouw van een explosieveilige schakelaar, groeide uit tot een multinational. “Ons bedrijf beschermt wat voor mensen het meest waardevol is.”

Tekst: Mels Dees

“We zijn een Duitse multinational met fabrieken over heel de wereld,” begint Rob Veth, directeur van Bartec Nederland het gesprek met Europoort Kringen. “Het succesverhaal van onze onderneming start in Duitsland in 1975 met de ontwikkeling van een kleine schakelaar.” Het ging daarbij om een microschakelaar met een grote impact: het voorkomt explosies bij tankstations. “We bestaan nu bijna 50 jaar en Nederland is de oudste buitenlandse dochteronderneming van het Duitse bedrijf, we zijn hier in 1979 gestart.”
Wie bij een tankstation de nozzle uit de houder haalt, hoort vaak een klikje, dat het elektrische systeem activeert. Het gebeurt natuurlijk niet alleen bij tankstations dat apparatuur in- of uitgeschakeld moet worden in een explosiegevaarlijke omgeving. “Het is dus absoluut de bedoeling dat een dergelijke schakelaar bij het maken van contact geen vonk genereert die het gas kan laten ontsteken. Dat nu is precies wat wij destijds ontwikkelden en naast veel andere producten nog steeds leveren.”

Explosieveiligheid

Inmiddels worden die schakelaars op veel meer plekken gebruikt. Zo worden ze over de hele wereld ingezet in bijvoorbeeld lichtelementen. Veth: “Denk aan een tl-balk die in bepaalde omgevingen explosieveilig moet zijn, zoals bij raffinaderijen. Uiteraard moet die lamp af en toe worden vervangen. De technicus maakt die kap open, maar als hij vergeet het lichtelement uit te schakelen dan ontstaat mogelijk een vonkje.” Daarom zijn heel veel ATEX-gecertificeerde lichtelementen voorzien van een schakelaar van Bartec. “Mocht de technicus dan die beschermkap verwijderen, dan schakelt onze switch meteen de stroomtoevoer uit en kan hij of zij het verlichtingselement zonder gevaar wisselen.” 

“Daar is het mee begonnen, of zoals we dat nu samenvatten: we beschermen wat het meest waardevol is. Dat zijn mensenlevens, dat is de veiligheid van de plant. Bartec zorgt voor explosieveiligheid.” In 50 jaar tijd groeide Bartec uit van een eenmansfirma tot een multinational met ongeveer 1.500 medewerkers wereldwijd. “De meeste van onze elf fabrieken staan in Duitsland, maar we hebben ook productielocaties in onder meer China, Italië en Noorwegen.” Daarnaast beschikt de onderneming over 49 vestigingen. 

Breder portfolio

De onderneming groeide niet alleen in vestigingen en personeel. Het portfolio breidde zich ook uit. “Zodra je een apparaat aansluit op een klemmenkast is er een kans op een vonk, bijvoorbeeld als gevolg van trillingen en als de stroomdraad minder vast gaat zitten. Daar heeft Bartec oplossingen voor gebouwd in de vorm van gecertificeerde kasten met goede aansluitklemmen om juist deze vonkvorming te vermijden.” Daarnaast zijn er andere methodes ontstaan om explosieveiligheid te garanderen, bijvoorbeeld door apparatuur in te bouwen in zogenaamde overdruksystemen waardoor er geen explosiegevaarlijk gas bij de schakelende delen kunnen komen.
“Als we zeggen dat we beschermen wat het meest waardevol is, dan zal de industrie altijd om bewijs vragen”, weet Veth. “Dat leveren we doordat we onze producten steeds laten keuren. Nederland had vroeger KEMA, dat heet nu Dekra en zo had en heeft elk land zijn keuringsinstanties.” Die keuringen zijn zwaar en kosten geld, geeft de directeur van Bartec Nederland aan. “Maar ze zijn noodzakelijk, want dat geeft de klant de garantie en vertrouwen dat onze producten goed zijn.” 

In Europa is de keuring in zoverre doorzichtig, dat landen elkaars certificeringen erkennen, maar landen als bijvoorbeeld China en Kazachstan hebben hun eigen eisen en procedures. “Ook daar zorgen we ervoor dat we aan alle eisen voldoen.”

Telefoons en ICT

Een relatief recente uitbreiding van het portfolio is zichtbaar aan het feit dat Bartec inmiddels ook 5G-telefoons levert. “Die zijn wel iets groter en zwaarder dan de telefoons die men gewend is bij privégebruik, maar dat komt omdat die veel robuuster zijn”, legt Veth uit. De telefoons zijn zo ontwikkeld dat ze onder geen geval ontsteking van een aanwezig gas-luchtmengsel tot gevolg kan hebben. “Een standaardtelefoon mag niet in dat soort omgevingen gebruikt worden omdat er daarbij in bepaalde omstandigheden vonken, statische elektriciteit of warme componenten kunnen optreden wat enorme gevolgen kan hebben in een explosiegevaarlijke omgeving.” 

Dat is ook een van de redenen dat er officieel op tankstations in de directe omgeving van de tankopening niet gebeld mag worden. “In theorie kan het gebruik van een ‘normale’ telefoon hier mogelijk fatale gevolgen hebben.” De toestellen die Bartec levert zijn van de nieuwste generatie. “Het zijn echte smartphones, en ze zijn volledig ATEX-gecertificeerd zodat men ze veilig in de industrie kan gebruiken.” De omarming van ICT op de werkvloer heeft ook voor andere innovaties gezorgd. “Zo leveren wij ook explosieveilige wireless oplossingen en andere IT-apparatuur, zoals tablets en pc’s.”